دريافتن مطلب در مباحث تحقيقي، تنها به منابع مستقيم و مخصوص آن موضوع اکتفا نکنيد. گاهي در مأخذ متفرّقه و کم ارتباط هم، مطالب ارزشمند يافت مي‌شود.
براي استفاده از کتابخانه، دانستن جاي هر کتاب در قفسه‌ها و آشنايي با سيستم تنظيم کتب و فهرست‌ها نقش مؤثر دارد. از کتابدار هم مي‌توانيد کمک و راهنمايي بگيريد.
براي بسياري از منابع حديثي، تفسيري و …. فهرست‌هاي راهنما و معجم‌هاي لفظي و موضوعي تدوين شده است. با استفاده از اينگونه کتاب‌هاي راهنما، زودتر و بيشتر به مطالب مورد نظر دست مي‌يابيد.
در پايان نوشته، مشخصات کامل منابع را (شامل: نام کتاب، مؤلف، ناشر، سال نشر، نوبت چاپ و …) ذکر کنيد.
در مقدمه، توضيحي پيرامون اصل موضوع، ضرورت و اهمّيت بحث و شيوة کار تحقيق بدهيد و خواننده را با مطالب عمدة نوشته آشنا کنيد، تذکرات لازم ديگر را در مقدمه براي خواننده ارائه دهيد. حجم مقدّمه متناسب با اصل باشد. نه خيلي طولاني و خسته کننده.
مقدمه که پنجره‌اي براي ورود به مباحث نوشته است، بهتر است پس از تکميل نوشته، فراهم آيد.
فهرست منابع و مآخذ و تنظيم پاورقي‌ها و شماره‌گذاري‌ها از سليقه و نظم خوبي برخوردار باشد. دقت در کتاب‌هاي چاپ شده مي‌تواند الگوي مناسبي براي اين شيوه باشد.
شکل ظاهري نوشته را آراسته و منظم سازيد. از نظر: خطّ خوب، خوانا بودن کلمات و متن، فاصلة سطرها، فاصلة متن نوشته از اطراف صفحه، پاراگراف‌بندي و بخش بخش ساختن نوشته، سفيد بودن پشت صفحات، جايگاه عنوان‌هاي اصلي و فرعي در صفحات، فهرست مطالب، پاورقي‌ها و… .
در تحقيق، بيشترين اعتماد بر منابع اصيل و اوليه و معتبر باشد، بخصوص در متون ديني و روايات و نقل‌هاي تاريخي. ابتدا منابع را شناسايي کنيد، سپس به پژوهش و نگارش بپردازيد.
اگر منبع برخي مطالب شما، سخنراني، سمينار، جلسه، نوار، فيلم، برنامه‌هاي راديو و تلويزيون است، مشخصات دقيق و تاريخ آن‌ها را هم ذکر کنيد.
جواد محدثی، برگرفته از کتاب «با اهل قلم»
