« عيون أخبار الرضا( ع)»، تأليف ابوجعفر محمد بن على بن الحسين بن بابويه قمى، معروف به شيخ صدوق، مفصل‏ترين و معتبرترين كتاب در مورد جوانب مختلف زندگانى امام رضا( ع) و نيز سخنان ايشان در موضوعات مختلف مى‏باشد( حسن‏پور، سيد عبدالكريم).

كتاب به زبان عربى و در قرن چهارم هجرى نوشته شده و تصحيح آن به قلم مهدى لاجوردى‏زاده صورت پذيرفته است.

زمانى كه صاحب بن عباد ديلمى، وزير وقت و حاكم شيعى آن دوران در مدح و ستايش امام رضا( ع) اشعارى را مى‏سرايد و آن را به شيخ صدوق( ره) هديه مى‏دهد، وى نيز كتاب حاضر را به پاس زحمات صاحب بن عباد ديلمى به نگارش درآورده و به او هديه مى‏دهد.

در بيان اهميت كتاب، مى‏توان به اين نكته اشاره كرد كه اين اثر، از جمله كتاب‏هاى معتبر شيعه مى‏باشد كه بسيارى از مسائل مربوط به فقه شيعه در آن بيان شده است.

 

ساختار

كتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب در دو جلد، در شصت و نه باب، تنظيم شده است.

موارد مختلفى چون زندگى امام رضا( ع)، وضعيت سياسى دوران امام كاظم( ع)، جريان واقفيه، نحوه مواجهه امام رضا( ع) با آنان و به‏طور كلى مواجهه با فرق و اديان مختلف در اين كتاب پوشش داده شده است؛ بنابراين، محتواى كتاب را مى‏توان در دو بخش« در باره امام رضا( ع)» و« رواياتى از امام رضا( ع)» تقسيم نمود( حسن‏پور، سيد عبدالكريم).

نويسنده در تأليف اين اثر، علاوه بر بهره‏گيرى از متون تاريخى كه حاوى مطالبى در باره حيات و زندگى امام رضا( ع) بوده، از متون حديثى كه به نقل مطالب آن حضرت اختصاص داشته نيز بهره جسته است. يكى از مشهورترين اين متون، اثرى به نام« صحيفة الرضا( ع)» است( رحمتى، محمدكاظم، صحيفة الرضا( ع) به روايت شيخ صدوق… ص 61).

شيخ صدوق به دليل فاصله زمانى با روزگار امام رضا( ع)، از برخى از آثار مكتوب و تواريخى كه به ذكر حالات و احوال امام( ع) پرداخته‏اند، بهره گرفته است. بررسى اسناد اين كتاب، نشان مى‏دهد كه يكى از اين آثار، كتاب« الأوراق» ابوبكر صولى است( همان، دو كتاب به روايت شيخ صدوق، ص 61).

يكى از مسائلى كه شيخ صدوق در اين كتاب به آن توجه كرده، ذكر محل‏هاى تاريخى است كه به‏نحوى با سفر امام رضا( ع) به خراسان مربوط بوده است( همان).

اين اثر، كتابى ارزشمند و مفيد در شرح و توضيح بسيارى از عقايد شيعه است. شيخ صدوق با جمع‏آورى سخنان و بحث‏هاى امام رضا( ع) با ديگر انديشمندان آن دوران، بسيارى از مباحث مهم اسلامى را مطرح كرده است( ويكى فقه).

 

گزارش محتوا

در مقدمه مصحح، ضمن اشاره‏اى كوتاه به دوران زندگى نويسنده، نحوه تصحيح كتاب و رموز به‏كاررفته در آن، توضيح داده شده است( مقدمه مصحح، ص ب- ن).

در مقدمه مؤلف، به عناوين ابواب كتاب، اشاره شده است( همان، ص 8).

آنچه اثر را نسبت به ديگر مجموعه‏هاى روايى، متعادل‏تر نشان داده، رويكردى است كه مؤلف با نقل روايات متعارض در جمع‏بندى و تحليل پيش گرفته است. به‏عنوان نمونه، در باب 19( ما جاء في علامات الإمام) دو روايت متفاوت آورده شده كه در يكى، تلقى غير واقع‏بينانه‏اى از ويژگى‏هاى فوق طبيعى ائمه( ع) مشهود است و در ديگرى، منزلت امام با نگاهى واقع‏بينانه توصيف شده است. در ادامه به جريان غلو اشاره شده و با ذكر برخى عقايد باطل آن‏ها، تلويجاً انديشه‏هاى غاليانه، وجه تعارض اين دو روايت دانسته شده است.

كتاب، مشتمل بر مباحثى چون: روايات مربوط به امام رضا( ع)؛ مجموعه مناظرات امام رضا( ع) با ديگر انديشمندان و منتقدان در زمان مأمون؛ مجموعه روايات نقل‏شده از زبان امام رضا( ع) به نقل از پدرانشان و مناظرات پدر و اجداد امام رضا( ع) با انديشمندان زمانه خودشان است.

اين كتاب، جايگاه ويژه‏اى در منابع روايى و مجموعه‏هاى حديث شيعه دارد. يكى از جنبه‏هايى كه در اين زمينه مى‏توان به آن اشاره كرد، پرداختن كتاب به عصمت انبياست. مى‏توان گفت: اگر روايات مربوط به عصمت انبيا از طريق اين كتاب به دست ما نمى‏رسيد، چه‏بسا گفته‏هاى ائمه( ع)، در اين زمينه در پرده ابهام مى‏ماند و پاسخ روشن امام رضا( ع) به شبهه‏هاى مأمون و منتقدين و انديشمندان فرقه‏هاى گوناگون در باره عصمت پيغمبران، بر ما روشن نبود و شناخته نمى‏شد.

 

وضعيت كتاب‏

اين كتاب، بسيار مورد توجه علما و انديشمندان اسلامى قرار گرفته است و ترجمه‏ها و شروح فراوانى بر آن نگاشته شده، مانند:

1. ترجمه‏اى از محمدصالح بن محمدباقر قزوينى؛

2. ترجمه عيون از سيد جليل ميرزا ذبيح‏الله بن ميرزا هدايت‏الله؛

3. ترجمه‏اى از مولى على بن طيفور بسطامى؛

4. ترجمه‏اى از سيد على بن محمد بن اسدالله امامى؛

5. ترجمه‏اى توسط حاج شيخ محمدتقى بن محمدباقر اصفهانى؛

6. ترجمه‏اى به نام كاشف النقاب؛

7. ترجمه‏اى به نام بركات المشهد المقدس؛

8. ترجمه عيون، نوشته يكى از افاضل مشهد رضوى، در سال 1245 ق كه به امر سيد محمد بن سيد دلدار على نقوى نصيرآبادى نوشته شده است؛

9. ترجمه علامه مجلسى از بخش‏هايى از كتاب، مانند ترجمه خطبه امام در توحيد و…؛

10. شرح عيون أخبار الرضا، نوشته على‏اصغر بن سيد حسين، حكيم بن سيد على شوشترى؛

11. شرح كتاب، توسط محمدعلى حزين بن شيخ ابوطالب زاهدى گيلانى؛

12. شرح عيون أخبار الرضا، نوشته سيد نعمت‏الله جزايرى؛

13. شرح عيون أخبار الرضا، نوشته مولى هادى بنابى؛

14. شرح خطبة الرضا، نوشته حسن بن على گوهر قراچه‏داغى كه شرح خطبه توحيد اين كتاب است.

اين كتاب به دليل استقبال زياد تاكنون نيز به‏صورت گسترده در حال چاپ است كه از آثار دهه‏هاى اخير مى‏توان به كتاب« عيون أخبار الرضا» ترجمه حميدرضا مستفيد و به تصحيح استاد على‏اكبر غفارى اشاره كرد.

 

 

منابع مقاله‏

1. مقدمه و متن كتاب.

2. رحمتى، محمدكاظم« صحيفة الرضا( ع) به روايت شيخ صدوق و ابوعبدالرحمان سلمى»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: اطلاع‏رسانى و كتابدارى« كتاب ماه دين»، مرداد و شهريور 1382، شماره 70 و 71( 5 صفحه از 61 تا 65).

3. رحمتى، محمدكاظم« دو كتاب به روايت شيخ صدوق»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: اطلاع‏رسانى و كتاب‏دارى« كتاب ماه دين»، فروردين و ارديبهشت 1382، شماره 66 و 67( 7 صفحه، از 61 تا 67).

4. حسن‏پور، سيد عبدالكريم، پايگاه اينترنتى گروه تاريخ اسلامى مجتمع عالى امام خمينى( ره)،(http :/ / www .sokhanetarikh .com /(،منتشرشده در جمعه، 7 مهر 1391.

5. پايگاه اينترنتى دانشنامه حوزوى ويكى فقه(http :/ / www .wikifeqh .ir /(،چهارشنبه 1 خرداد 1390.

 

 

 

 

 

چکیده

پژوهش حاضر با عنوان « بازخوانی انگیزه های ایجاد وحدت و راهکارهای آن در اندیشه امام خمینی» است. با وجود تلاش های گسترده رهبران جوامع اسلامی منازعات در نقاط مختلف جهان رو به تزاید نهاده و هر روز بر تعداد قربانیان اختلافات افزوده شده و میزان زیادی از سرمایه های مادی و معنوی به هدر می رود. این تحقیق با روش کتابخانه ای، توصیفی، تحلیلی و به صورت کاربردی انجام شده است و به دنبال پاسخ به این پرسش بوده که انگیزه ها و راهکارهای ایجاد وحدت در اندیشه امام خمینی چیست؟ و این نتیجه حاصل شد که وحدت یکی از کلید واژه های مهم در بیانات امام خمینی است. وحدتی که امام خمینی به آن معتقدند برگرفته از آموزه های اسلام، قرآن و سیره اهل بیت است، لذا هر اجتماعی از نظر ایشان پسندیده نمی باشد؛ بلکه اجتماع حول محور اعتصام به حبل الله، اجتماعی مطلوب است. امام خمینی در موضوع وحدت سطحی نگر نبوده بلکه هدف ایشان از ایجاد وحدت قدرت یافتن تمامی مستضعفان عالم و امت اسلامی در مقابل مستکبران است. شیوه ایشان جهت ایجاد وحدت بین اقشار مختلف تمسک به مشترکات آنها بوده و استضعاف و رهایی از ظلم و استکبار را جهت همدلی بشریت، مشترکات عقیدتی را جهت اتحاد ادیان الهی و اشتراکات و مناسک مذهبی را جهت وحدت بین مسلمانان لحاظ می کند.

کلیدواژه: وحدت، وحدت اسلامی، انسجام اسلامی، وحدت ملی، انگیزه های وحدت، راهکارهای وحدت، وحدت در تفکر امام خمینی

 

نویسنده: الهه حقیقی

تاریخ دفاع: زمستان 94

 

 

 

 

فلسفه حجاب سه چیز است:

1ـ پوشاندن زیبایی ها

2ـ حذف جلب توجه

3ـ افزایش حیا

 

و امروز حجابی عرضه شده است که :

1ـ خودش زینت است

2ـ جلب توجه می کند

3ـ حیا را از حجاب حذف می کند

 

 

برخی از این ویژگی‌ها، ذاتی و بعضی آموختنی و اكتسابی است. بخش آموختنی و اكتسابی تنها بر اثر تجربه پژوهشگری به بار می‌نشیند:

 

1. عزمی راسخ برای اینكه در چارچوب زمان تعیین‌شده در طرح عمل كند و فعالیت جدی داشته باشد؛

 

2. به هزینه‌هایی كه مردم تأمین می‌كنند، احترام بگذارد و آن را بهینه مصرف كند؛

 

3. پژوهش‌هایی را انجام دهد كه نه تنها جذاب، بلكه سودمند باشد؛

 

4. برخورداریاز بی‌طرفی بینش حقوقی نسبت به شواهد و مدارك و ذهنی باز برای تفسیرهای متفاوت، كه از شواهد و مدارك به دست می‌آید و تخیلی قوی را پدید می‌آورد؛

 

5. تا حدی با دانش محاسبه و آمار آشنا باشد؛

 

6. توانایی نگارش نتایج پژوهش را به صورتی روشن و مختصر و مفید و جاذب داشته باشد.

 

7. پژوهش را وسیله‌ای برای رسیدن به هدف بداند و در طول تحقیق، مدیریت لازم را برای نیل به هدفی روشن و تهیه گزارشی جامع داشته باشد. هدف خود را با در نظر گرفتن سؤالاتی همچون نكات مهم طرح چیست، چه كسانی از طرح بهره‌مند خواهند شد، با این طرح چه چیزهایی دگرگون خواهد شد، چرا طرح ایجاد شده و چه نوع پژوهشی مورد نیاز است، به انجام برساند.

 

8. روش‌مندی را در پژوهش دور از نظر ندارد و بسته به پژوهش‌های بنیادی، كاربردییا توسعه‌ای، روش‌های مناسبی را مانند مطالعه كتاب‌خانه‌اییا پرسش‌نامهیا مشاهده و مصاحبه و نظایر آن، انتخاب كند و به صورت توصیفی، تحلیلی و تجربی، پژوهش را به انجام برساند. هر روش باید به نوبه خود، توصیف و چگونگی ارتباط یا تلفیق آن به منظور پاسخ‌گویی به نیازهای خاص، ذكر شود.

 

9. از نظر كارشناسی متخصصان استفاده كند و از تحریف واقعیت‌ها بپرهیزد.

 

10. اطلاعاتی را كه واقعاً مورد نیاز است، گردآوری و از دیگر پژوهش‌ها، استفاده كند.

 

11. پژوهش را تا جایی كه ممكن است، ساده و توجه خود را به نكات اصلی و مهم معطوف سازد، تا از نقشه راه پژوهش خارج نشود و پس از دریافت نتایج عرضه‌كننده اطلاعات باشد، نه نگه‌دارنده آن.

 

12. پژوهش را مبتنی بر طرح پژوهشی استوار سازد و پشتوانه مالی طرح پژوهشی را نیز در نظر داشته باشد.

 

13. سبك نگارش را رعایت كند و یافته‌های پژوهش را به روشن‌ترین شكل ممكن در قالب گزارش تحقیق ارائه دهد و از این نظر نوشته‌اش را كه خواندنی است یا نه، امتحان كند.

 

منبع: پایگاه پویش

 

 

1. الكافی محمد بن یعقوب كلینی و شروح فراوان آن مانند شرح اصول و روضه، ملا صالح مازندرانی؛ شرح اصول كافی، میرداماد؛ شرح اصول و فروع و روضه بنام مرآت العقول، علامه مجلسی؛ شرح اصول و فروع و روضه به نام صافی، ملا خلیل قزوینی؛ شرح ملا رفیع؛ شرح اصول، حاج شیخ عباس حائری تهرانی؛ شرح علامه شعرانی؛ شرح اصول و روضه میرزا محمدباقر كمره‌ای؛ الشافی، شیخ عبدالحسین مظفر؛ شرح اصول، سید حسین همدانی و ترجمه فارسی، سید جواد مصطفوی و سید هاشم محلاتی؛

 

2. من لا یحضره الفقیه (شیخ صدوق) و شروح‌ آن مانند كتاب‌هایروضة المتقین و لوامع صاحبقرانیكه به وسیله ملا محمدتقی مجلسی نوشته شده‌اند؛ شرح ملا مراد تفرشی و… ؛

 

3. تهذیب الاحكام، شیخ محمد بن حسن طوسی و شرح آن به نام ملاذ الاخیار، محمدباقر مجلسی؛

 

4. الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، شیخ طوسی و شروح آن به نام جلاء الابصار و شرح یكی از نواده‌های میرداماد (این چهار كتاب از كتب اربعه محسوب می‌شوند)؛

 

5. الوافی، ملا محسن فیض كاشانی؛ بحارالانوار، مرحوم علامه مجلسی؛ وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی؛ نهج‌البلاغه و شروح آن؛ صحیفه سجادیه و شروح آن (مهم‌ترین كتاب دعا)؛ توحید؛ خصال؛ امالی؛ كمال‌الدین؛ ثواب الاعمال و عقاب الاعمال؛ علل الشرایع؛ فضائل الشیعه؛ عیون اخبار الرضا (همه اینها تألیف شیخ صدوق است)؛بصائر الدرجات صفار؛ قرب الاسناد حمیری؛ محاسن برقی؛ تفسیر عیاشی؛ مناقب ابن شهر آشوب؛ تحف العقول؛ احتجاج، طبرسی؛ اعلام الوری، طبرسی؛ روضة الواعظین فتال نیشابور؛ تنبیه الخواطر ورام بن ابی‌فراس؛ ارشاد القلوب دیلمی؛ ارشاد شیخ مفید؛ كتب ابن طاووس و… .

پس از تدوین كتاب‌های حدیث، اصطلاحاتی مانند:حدیث قدسی، حدیث متواتر، مستضیض، خبر واحد، صحیح، موثق، حسن، ضعیف، قوی، مرسل، مسند، مرفوع، مضمر، مضطرب و نظایر آن به كار گرفته شد. برای آشنایی با این اصطلاحات، كتاب‌های درایه تألیف شده است كه برخی از آنها عبارتند از: وجیزه شیخ بهائی؛ درایه شهید ثانی؛ مقیاس الهدایه، شیخ عبدالله مامقانی؛ علم الحدیث، كاظم شانه‌چی و… .

همچنین فهرست‌هایی نیز برای كتاب‌های حدیثی نوشته شده است كه برخی از آنها عبارتند از: فهرست كافی؛ فهرست كتاب‌های حدیثی شیخ صدوق توسط بنیاد پژوهش‌های علمی آستان قدس رضوی؛ التطبیق بین السفینة و البحار؛ معجم احادیث السنه؛ فهرست بحارالانوار؛ فهرست وسائل الشیعه؛ فهرست كتب اربعه و فهرست مستدرك الوسائل.

 

 

 

چکیده

پژوهش حاضر با عنوان « ابعاد مدیریت زن در خانواده در آموزه های اسلامی » تدوین شده است. امروزه مهم ترین خواسته های انسان در زندگی ، آرامش روحی و فکری است . یکی از مهم ترین عوامل تأثیر گذار در کسب این آرامش مدیریت صحیح در خانواده است . مدیریت امانت گرانسنگی است که باید به اهلش سپرده شود . از سوی دیگر می توان گفت زن یکی از شاهکار های خلقت در نظام حکیمانه ی آفرینش و از عوامل مهم سازندگی و تربیت انسان است . در قرآن کریم برای مدیریت اصولی مطرح گردیده که توجه به آن ها برای هر فردی از آن جهت که به نوعی کم و بیش در اموری مدیریت دارد ، ضروری است . همچنین در قرآن کریم وظایف و ویژگی های مدیر نیز بیان شده است . 

ابعاد مدیریت زن در خانه ، شوهر داری ، خانه داری و فرزند داری است . به همین دلیل زن باید همه ی نکاتی را که رعایت آن ها در این راستا ضروری است ، به کار بندد ، تا بتواند در هر سه زمینه ی مذکور ، وظایف  خود را به درستی انجام دهد ، نقشی مؤثر در راستای پیشبرد اهداف خانواده داشته باشد .

این پژوهش به روش تحلیلی و با گردآوری اطـلاعات به صـورت کتابخانه ای ابعاد مدیریتی زن را با زیر ساخت های مدیریتی برگرفته از آیات و روایات تطبیق داده است تا اصول ، ویژگی ها ، وظایف و حدود مدیریتی زن در عرصه ی خانواده معلوم گردد .

کلیدواژه : اسلام ، خانواده ، مدیریت زن .

 

 پدید آورنده: مریم قدیمی

تاریخ دفاع: پاییز 1393

 

 

چکیده

 موضوع تحقیق « وفای به عهد و نقض پیمان از منظر آیات و روایات» می باشد  .عهد به معنی نگهداری ومراعات پی در پی است و پیمان را چون رعایتش لازم است عهد  می گویند  ، وفای به عهد اجرای کامل عهد وپیمان است. در اهمیت وفای به عهد همین بس که هر عقل سلیمی لزوم وفای به عهد را تاکید می کند  و اسلام نیز آن را واجب دانسته و عقوبت سختی برای ناقضین پیمان ها بیان کرده است لذا ضروری به نظر می رسد باتوجه به این که وفای به عهد درپیمان های فردی واجتماعی در جامعه کنونی به کم رنگی وشاید  فراموشی  می گراید بیش از پیش به این  موضوع پرداخته شود.  یکی از اهداف این تحقیق استخراج پیام های اخلاقی و دینی در مو ضوع وفای به عهد واحیاء این اصل اخلاقی به فراموشی سپرده شده است فائده  این تحقیق این است که با نشان دادن تاکید قرآن وسنت به وفای به عهد موجب توجه و پایبندی بیشتر افراد و جامعه به عهد و پیمان هایشان و افزایش بیشتر اعتماد عمومی در جامعه می شود . روش این تحقیق کتابخانه ای و توصیفی – تحلیلی می باشد .بنا براین و فای به عهد یکی از فضائل اخلاقی است که اسلام تاکید فروانی بر آن داشته و چه بسیار بی اهمیتی به وعده ها و  نقض پیمان ها  که در گذشته موجب فرو پاشی روابط خانواه ها و دو لت ها شده است و باید کوشید که باعمل به وعده ها  هم از عواقب دنیوی و اخروی آن پیشگری کرد و هم در احیای دو باره این فضیلت اخلاقی گامی  هر چند کو چک برداشت .

کلید واه ها: عهد ،وفای به عهد ،نقض ،پیمان، آیات و روایات .

 

پدید آورنده: نرگس شکری

تاریخ دفاع: پاییز 1393

 

 

 

 

 

مسابقه کتابخوانی همراه با آیه‌های نور با محوریت کتاب «شرایط ظهور از دیدگاه قرآن کریم» در خرداد و تیر ماه 1396توسط معاونت فرهنگ،آموزش و پژوهش بنیاد برگزار می‌گردد.

سوالات این مسابقه که مهلت شرکت در آن تا عید فطر تعیین شده‌است، از کتاب «شرایط ظهور از دیدگاه قرآن کریم» انتخاب شده‌اند که از اول خرداد ماه بر روی سایت بارگزاری خواهد شد. لازم به ذکر است که علاقه‌مندان از دو طریق ارسال پیامک 14 رقمی به سامانه پیامکی 30001366 و یا پاسخگویی به سوالات از طریق سایت mahdi.lmskaran.com قادر به شرکت در مسابقه خواهند بود.

اسامی برندگان پس از بررسی کلیه پاسخنامه‌های ارسالی و در هفته اول ماه شوال اعلام می‌گردد و به 20 نفر از برگزیدگان، به قید قرعه هدیه یک میلیون ریالی اهدا خواهدشد.

فایل PDF کتاب جهت مطالعه علاقمندان و شرکت در مسابقه، در سایت مذکور قابل دریافت است.

 

شروع مسابقه: اول خرداد ماه 1396
مهلت شرکت در مسابقه: عید فطر رمضان 1438
جوایز: هدیه یک میلیون ریالی به 20 نفر از برگزیدگان

 

 

چکیده

پلورالیسم نظریه ای است به معنی به رسمیّت شناختن همه ی ادیان است و اینکه همه ی ادیان راهی به سوی حقیقت دارند.از دیر باز از طرفی انحصار گرایان در بین افراد و اقوام و از سوی دیگر وجود ادیان و مذاهب گونا گون موجب بروز نزاعها و جنگ های داخلی و بین المللی گردیده است همچنین پس از گسترش دامنه ی ارتباط بین جوامع، به ویژه پس از جنگ های شدید فرقه ای و مذهبی، اعم از جنگ های صلیبی بین مسلمانان و مسیحیان و جنگ بین پیروان مذاهب مسیحی با یکدیگر و آثار شومی که این جنگ ها گذاشت، این تفکّر تقویّت شد که باید مذاهب دیگر را به رسمیّت پذیرفت. در نتیجه پلورالیسم دینی شکل گرفت. در عصر حاضر با پیدایش فرقه های نو ظهور و سوء استفاده ی سلطه طلبان از اعتقادات مردمی. و تهاجم فرهنگی و از طرفی اعتقاد به جاودانگی دین اسلام و حقّانیّت منحصر به فرد آن موضوع پلورالیسم دینی از اهمّیّت ویژه ای برخور دار می شود. در این راستا این ضرورت حاصل می شود که اسلام چه راهکارهایی در برخورد با پیروان ادیان گوناگون یا فرقه های مختلف درون دینی یا برون دینی پیشنهاد می کند و چگونه می توان این نزاع ها را به صلح جهانی تبدیل کرد.  بنابر این مهمترین هدف این تحقیق یافتن راهکاری مناسب از میان آیات و روایات برای زندگی مسالمت آمیز با پیروان ادیان و فرقه های گوناگون بدون اینکه تزلزل در اعتقادات اصلی انسان ایجاد شود و از سوی دیگر بتوان از این طریق فرهنگ ناب اسلام را در بین گروه های مختلف ترویج داد.  در این تحقیق موضوع پلورالیسم دینی از دو منظر برون دینی ودرون دینی و از ابعاد گوناگون سیاسی ، اجتماعی، کلامی و… پی گیری شد و در نتیجه راهکارهای مناسب برای ایجاد وحدت بین فرقه ها و تبلیغ و گسترش دین اسلام ، با وجود فرقه ها و تهاجم فرهنگی، ارائه شد. در این تحقیق به  جمع آوری مطالب به روش کتابخانه ای با مراجعه به اسناد و مدارک معتبرتفسیری و روایی پرداخته شده و تحقیق توصیفی و تحلیلی است.

کلید واژه ها : اسلام، دین، حق، پلورالیسم دینی، کثرت گرایی رفتاری، پلورالیسم رستگاری.

 

پدید آورنده: محبوبه ستاری

تاریخ دفاع : شهریور 94

 

 

 

« مجمع البحرين» اثر شيخ فخرالدين طريحى در موضوع لغت به تدوين معانى لغات غريب قرآن و احاديث ائمه طاهرين( ع) پرداخته و رواياتى را كه از طريق شيعه اماميه روايت شده و ناشناخته مانده به زبان عربى توضيح داده است. اين اثر در موضوع خود بى‏نظير و داراى جايگاه ويژه‏اى است.

علامه طريحى در سال 1079 ق براى پر كردن جاى غريب الحديث شيعه، به اين كار عظيم اقدام كرد و از كتابهاى بى‏نظيرى در زمينه لغات قرآن و حديث بهره برد.

ساختار:

متن كتاب به سبك صحاح اللغة جوهرى مرتب شده است با اين فرق كه در« مجمع البحرين» براى سهولت در جستجو براى الف و همزه، ابوابى جداگانه اختصاص يافته است. واژگان كتاب بر اساس ترتيب حروف هجايى و بر مبناى حروف اصلى كلمات تنظيم شده است؛ بدين صورت كه معجم برابر تعداد حروف الفباء به 28 كتاب و هر كتاب نيز به ترتيب حروف اصلى كلمه به ابوابى تقسيم شده‏است.

گزارش محتوا:

مولف در مقدمه كتاب به وجوب آموختن زبان عربى و انگيزه تاليف پرداخته است. سپس كتبى كه مورد استفاده قرار داده را مى‏شمرد كه از آن جمله است: صحاح جوهرى، غريبين، الدر النثير، نهاية ابن اثير، شمس العلوم، القاموس، مجمع البحار المأنوس، فائق اللغة، و أساسها، المجمل من أجناسها، المغرب الغريب، و شرح النهج العجيب. در پايان نيز سبك تاليف خود را توضيح مختصرى مى‏دهد.

ايشان در متن كتاب به ترجمه واژگان در ضمن كتاب‏هايى مى‏پردازد. هر كتاب حاوى بابهايى است كه لام الفعل آنها همان حرف است؛ آن‏گاه در هر كتاب به تعداد حروف هجا، بر مبناى فاء الفعل، باب ذكر شده است و هر باب نشان دهنده كلماتى است كه در ذيل آن باب، فاء الفعلشان همان حرف خواهد بود و در چينش كلمات ذيل هر باب، محوريت با عين الفعل مى‏باشد و آن نيز به ترتيب حروف الفبا از آغاز تا پايان خواهد بود، بدين ترتيب كلمات رباعى و خماسى بعد از ثلاثى قرار مى‏گيرند. مثلا« قبا» كه نام مسجدى مى‏باشد ابتدا بايد رجوع به لام الفعل مى‏شود كه الف( همزه) است در مرحله بعد فاء الفعل آن كه حرف« قاف» است، مراجعه مى‏شود؛ يعنى به كتاب الالف و باب القاف.

ترجمه واژگان با حرف الف در جلد اول آغاز و در جلد ششم به اتمام رسيده است. نويسنده در انتهاى اين جلد در يك بخش الحاقى 27 فائده ذكر مى‏كند كه در فائده اول فرق بين حديث قدسى و قرآن را متذكر مى‏شود، سپس در فائده‏هاى بعدى بعضى از قواعد عربى را بيان مى‏كند؛ مثلا در بعضى از كلمات فاعل به معناى مفعول بيان مى‏شود؛ مثل:« لا عاصم اليوم»؛ يعنى: لا معصوم، و« حجابا مستورا»؛ يعنى حجابا ساترا.

لازم به ذكر است كه در اين كتاب ابتدا آيات قرآن و احاديث و بعد از آنها مطالب مورد نياز- كه اشاره كردن به آن لازم بوده- مورد پژوهش قرار گرفته است؛ مانند اشاره به نامهاى انبيا، محدثان، پادشاهان و شخصيت‏هاى معروف تاريخى و موارد غير لغوى ديگرى؛ همچون تفسير، عقائد و شرح حديث. در حقيقت مى‏توان اين كتاب بى‏نظير را راهى به اقيانوس بيكران علوم قرآنى و حديثى دانست. محققان ژرف‏نگر بايد« مجمع البحرين» را از دو بعد مورد عنايت قرار دهند؛ يكى از بعد لغوى، كه در ميان اكثر پژوهشگران به اين موضوع اشتهار دارد و دوم جنبه دائرةالمعارفى بودن اين كتاب.

نويسنده در ادامه نكاتى را در مورد بعضى از آيات در ده صفحه بيان كرده، كه از ديد اوليه ممكن است اشتباه در ترجمه و يا در قاعده زبان عربى شود؛ ولى با دقت لغوى مشكل بر طرف مى‏شود. در پايان، چهار فائده‏ى ديگر را بيان مى‏كند؛ اولين فائده در ذكر فِرَق معتزله است، دومين فائده: تعداد نقباء( بزرگان قوم) پيغمبر اكرم( ص)، سومين فائده: حالات و تشبيهات قلب، و در آخر: فائده الف مقصوره را ذكر مى‏كند.

وضعيت كتاب:

تا كنون، كتاب از سوى محققان در شهرهاى مختلفى به زيور چاپ آراسته شده است؛ از جمله چاپهاى تهران در سال 1266 ق، نجف در سال 1386 ق، بيروت و چاپ موسسة البعثة سال 1414 ق در سه جلد را مى‏توان نام برد.

 

مقدمه مولف و متن كتاب.

 

 

 

 

 

 

·        پژوهشگر واقعی هیچگاه نباید ساده انگارانه، شتابزده و بدون مطالعه اکتشافی دست به تهیه طرح بزند زیرا این امر به شدت از اعتبار علمی او می­کاهد؛ بنابراین با مطالعة اولیه، مشورت با صاحب نظران و سپس بررسی دقیق منابع اقدام به تهیه طرح­نامه نماید.

·        در نگارش طرح نامه از پرداختن به مقدمات و افق­های دور در متن تحقیق دوری کرده و به اصل مطلب با فضاسازی مناسب و کوتاه بپردازد.

·        محقق باید سوالات اصلی و فرعی را به خوبی طراحی کرده سپس به پاسخگویی دقیق آنها بپردازد.

·        منبع شناسی دقیق، مستند و متّقن از ضروریات انجام تحقیق است و بیش از نیمی از کار تحقیقی است و انجام پژوهش را تسهیل می­کند. مراجعه به منابع و مطالعة اکتشافی برای تهیه طرح نامة تحقیق از اصول اولیه پژوهشی است.

·        باید دانست که در عصر فن­آوری و ارتباطات قرار داریم و اساساً محتوای هیچ تحقیق و نوشته­ای بر کسی پوشیده نمی­ماند؛ بنابراین در برداشت مطالب یا استفاده از هندسة تحقیقی دیگران باید کاملاً شفاف باشیم. چه بسا بعدها با ادعای نویسندگان مواجه خواهیم شد. پژوهشگر باید امانت­داری لازم را مراعات کرده و مستندسازی نماید، در غیر این صورت هرگونه مسئولیت­های آتی و پاسخگویی اخلاقی و قانونی، متوجه او خواهد بود.

·        توجه داشته باشیم که بدون تحقیق و تفحص، نام کتاب، مقاله یا پایان نامه­ای را در منبع تحقیق (طرح نامه) درج کردن و در آینده آگاهی یافتن از اینکه اساساً در آن اثر مطلبی در راستای موضوع تحقیق وجود نداشته، صداقت طراح را مورد خدشه قرار خواهد داد.

·        پژوهشگران تنها به یافته­ها و دستاوردهای دیگران بسنده نکنند، بلکه با بازنگری و مهندسی فکری جدید، در پی طرحی نو و به دست آوردن یافته­های نوین باشند و به خلق ایده­ای جدید روی آورند.

·        بدون مطالعه اکتشافی و فهم و پیچیدگی­های موضوع و جوانب آن در طرح نویسی تنها به عبارت پردازی و لفاظی تهی از محتوا بسنده نشود.

·        پی­جویی کردن عناوین مرتبط با تحقیق در منابع مختلف اعم از سایت­ها و کتابخانه ملی برای منبع یابی در سه حیطه مقالات، پایان نامه­ها و کتاب­ها در منبع شناسی حائز اهمیت است و باید دقیقاً در منبع شناسی این سه حیطه از هم تفکیک و منابع آن ذکر گردد.

·        توصیه می­شود به منابع مستقیم و مربوط به مسئله­ی پژوهش با همان عنوان مراجعه شود و از آوردن کتاب­های عام و کلی پرهیز گردد؛ مانند ذکر «المیزان»، «وسائل الشیعه» یا هر کتاب مرجع دیگر؛ اگر هم به کتاب­های مرجع، رجوع مستقیم می­شود قسمت یا فصل مورد نظر که در ارتباط با موضوع است ذکر گردد.

·        محقق باید از ابتدا بداند به دنبال حل چه مشکل یا مسئله­ای است و دیگران چه تلاشی در رابطه با موضوع داشته اند، آیا تحقیق او جدید است و نگاه تازه ای به موضوع دارد؟ در پایان بررسی کند که آیا به سئوالات یا اهداف از پیش تعیین شده دست یافته است؟ اگر دست یافته چه مطالبی هستند و آنها را در نتیجه­گیری  بیان نماید.

·        چنانچه با تسامح و کوتاهی پژوهشی، طرح یا نوشته­ای آماده و ارایه گردد، در حقیقت اولین خدشه علمی متوجه خود پژوهشگر و اساتید راهنما خواهد شد.

 

·        رعایت شاخصه­ های یک اثر فاخر:

·                          متفاوت بودن از آثار دیگران ( نویسنده باید بداند کار تحقیقی او چه زاویه ای را در نظر گرفته که متفاوت از دیگر آثار است و این را در ضرورت انجام تحقیق بنویسد.)

·                          نوآورانه و پژوهشگرانه بودن همراه با تحلیل و تبیین؛

·                          باز نمودن زوایا و افق­های جدید در تحقیق؛

تکراری نبودن و آغاز نمودن از نقطه­ای که دیگران به انجام رسانده­اند.

 

منبع: پایگاه پویش

 

 

 

 

? همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان، اپلیکیشن “قرآن سراج"، توسط پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به صورت رایگان ? منتشر کردید

 

? نرم افزار موبایلی “قرآن سراج” شامل متن، ترجمه، تفسیر و صوت قرآن بوده و در بستر اندروید در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) تولید و بصورت رایگان ارائه گردیده است

 

? در این نرم افزار دو ترجمه پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن و ترجمه مترجم بزرگ قرآن جناب آقای سیدمحمدرضا صفوی به عنوان روزآمدترین، روان ترین و پرمخاطب ترین ترجمه قرآن مورد استقبال علاقمندان به قرآن، ارائه شده است

 

? مهمترین محتوای نرم افزار:

- متن قرآن کریم

- 7 ترجمه فارسی

- 3 ترجمه به زبان های خارجی

- 2 تفسیر المیزان و نمونه

- ترجمه سیدمحمدرضا صفوی

- ترتیل 6 قاری برجسته بصورت کامل

- ترتیل بیش از 70 قاری بصورت آیه به آیه (ایات و ترجمه)

- 6 ترتیل کامل سوره های قرآن

 

? برخی از مهمترین امکانات نرم افزار:

- مشاهده متن قرآن همراه با ترجمه بصورت زير نويس

- دارای گرافیک انیمیشنی زیبا

- امکان دانلود مستقيم صوت هاي قرآن و تفسير

- نمایش متن قرآن بر اساس شماره جزء و آیه

- افزودن یک آیه به لیست علاقه مندی ها برای دسترسی راحت تر

- امکانات جستجو در سوره، آیه، جزء و متن و ترجمه و تفسیر قرآن

- امکان به اشتراک گذاری متن، ترجمه و تفسیر آیه از طریق پیامک و شبکه های اجتماعی

- پرش به یک سوره، جزء، صفحه و آیه خاص

- انتقال به سوره بعد و قبل در هنگام نمایش یک سوره

- امکان تغییر نوع ، رنگ و اندازه قلم متن، ترجمه و تفسیر آیات

- 7 فونت متفاوت قرآنی و فارسی

- امکان ذخیره مطالعه براساس تاریخ و زمان

- امکان دستیابی به آخرین آیه خوانده شده

- امکان ذخیره نقاط متعدد خوانده شده بر اساس تاریخ و زمان قرائت

- قابلیت انتخاب عدم نمایش آیات یا ترجمه

- و….

 

⬇️ علاقه مندان جهت دانلود و استفاده از نرم‌ افزار، می‌توانند به آدرس زیر مراجعه نمایند?

https://cafebazaar.ir/app/ir.seraj.quran/?l=fa

https://telegram.me/womenhc/6218