درد و سوز نوشتن داشتن، مقدس است.
شور قلمزني، قابل تقدير است و احساس انقلابي و ديني، جاي ارج‌گذاري دارد.
اما…
با اين همه کتاب‌هاي مختلف و مقالات متنوع و نوشته‌هاي رنگارنگ مجله‌ها و روزنامه‌ها و تأليفات، چه بايد نوشت؟!
بي‌شک، «بي‌مايه، فطير است».
ولي… مايه را از کجا بايد فراهم آورد؟
شايد گاهي فکر کني: مگر مطلبي مانده براي نوشتن؟ مگر سخني مانده براي گفتن!
نه، چنين نيست. حرف هاي ناگفته و مطالب نانوشته بسيار است. اما نياز به چند چيز، بديهي است:
الف: مطالعه
ب: شناخت عيني جامعه
ج: تفکر و انديشمندي
و…
وقتي کتاب‌هاي تاريخ اسلام و تاريخ ايران را مطالعه مي‌کني، وقتي از طريق «کتابخانه» با انديشمندان قرون گذشته و انديشه هايشان آشنا مي‌شوي، وقتي به محتواي غني آيات قرآن و روايات معصومين مراجعه مي‌کني، وقتي سري به مباحث اخلاقي و تربيتي مي زني، وقتي به قلمرو سياست وارد مي‌شوي، وقتي مسائل اجتماعي پيرامون خودت را مي‌کاوي و… مي بيني که بسياري گهرها هنوز در دفينه‌های کهن نهفته که ارزش استخراج و عرضه را دارد.
اگر کسي اهل مطالعه نيست، متون کهن چه گناهي دارد؟
اگر من و تو حوصله توّرق آثار علمي و فرهنگي گذشته را نداريم، چرا «فقر سوژة» خودمان را به شکل‌هاي مختلف توجيه کنيم؟
اگر انديشه اي خلاق و ذهني جوّال نداريم تا در ميدان مسائل فکري به جولان بپردازد، چرا از نبود مطلب بناليم؟
طبيعي است که با گوشه‌اي نشستن و براي مردم قلم زدن، کفگير به ته ديگ مي‌خورد و حرف هاي نويسنده تمام مي‌شود.
کافي است چند روزي در متن مردم و همنفس با آنان بجوشي، سوژه‌های فراواني خواهي يافت.
اگر گذارت به جبهه‌ها بيفتد،
اگر به ادارات، سري بکشي،
اگر محيط مدارس و دنياي نوجوانان را مطالعه کني،
اگر پرونده‌های جنايي دادگستري را بخواني،
اگر زندگي فلاکت بار معتادان را بکاوي،
اگر دنياي پر صفاي رزمندگان و ايثارگران را لمس کني،
اگر مزار شهيدان را ديدار کني و احساس‌هاي خانواده‌های آنان را ببيني،
و خيلي اگرهاي ديگر، آنگاه کمبود سوژه نخواهي داشت.
انديشمند باش، تا نوشته هايت، پربار و جاودانه شود.
تيز بين و دقيق و کاوشگر باش، تا در وراي پديده ها و ظاهرها و نمودها، آن «ناپيداها» را هم بيايي.
اهل مطالعه باش، تا از گنج آثار کهن، گوهرهاي قابل عرضه براي معاصران خويش استخراج کني.
از بحث و گفت وگو با اهل نظر استقبال کن، تا از خلال اين گونه مباحثه ها، دريچه هايي جديد به دنبال تازه ها و دنياهاي تازه به رويت گشوده شود.
نقد و بررسي را دوست بدار، تا به زمينه هاي ديگر کارهاي قلمي برسي.
بالأخره… «سوژه يابي» در ساية شناخت عيني و ملموس مسائل جامعه و گسترش دامنة مطالعات و حوصلۀ بيشتر در تفکر و انديشيدن، بيشتر فراهم آيد.
جواد محدثی، برگرفته از کتاب «با اهل قلم»
