جمع‌آوری كتاب‌های استفاده شده جهت ارسال به مناطق محروم در ايستگاه‌های منتخب مترو تهران

 

 

 

 

 

دردآور است که هنوز هم پدران و مادرانی هستند که فرزند دختر را اضافی فرض کرده و بر سر او داد و فریاد می کشند و متقابلا با کمال احترام و اقتدار به استقبال فرزندان پسرِ خود می روند.

 

در رقابت های بسیار وسیعی که امروزه بین مکاتب تمدن ساز وجود دارد، جایگاه دختران یکی از عرصه های بسیار مهم برای مناظرات و مجالس علمی است. نقش دختران در عرصه های اجتماعی نیز یکی دیگر از همین موضوعات مهم به شمار می آید. هر مکتب و اندیشه ای تلاش میکند تا به گونه ای وارد  بحث شود، تا جذابیت و برتری خود را نسبت به دیگران نشان دهد.

 

تاریخ گواهی می دهد که قبل از ظهور دین مبین اسلام، بسیاری از مردمان آن زمان، مخصوصا جامعه اعراب، توجهی نسبت به جایگاه دختران نداشته؛ تا حدی که حاضر بودند دختران خود را زنده به گور کنند. جالب است بدانید که بسیاری از پدران هنگام ولادت فرزند خود به انتظار می نشستند تا ببینند آیا فرزندشان دختر است یا پسر؟! اگر دختر می بود بلافاصله او را زنده به گور می کردند.

 

اما پیامبر اکرم، چتر معرفت و معنویت را بر جهانیان گشود و به آنها نگرشی دیگر را آموخت. نگرشی که پس از گذشت حدود 1400 سال هنوز بالندگی خود را از دست نداده و روز به روز بر افق های آن افزوده می شود.

 

دین اسلام با راهبردهای کلان خود، بشریت را به تفاوت های ساختاری که در وجود دختران و پسران نهادینه شده است، توجه می دهد. و نیز متناسب با این تفاوت ها وظایف و رسالت های متفاوتی را برای آنها تعریف می کند.

 

اما با کمال تأسف باید گفت هنوز  هم نگاه های محقَّرانه نسبت به دختران وجود دارد. هر چند که در عصر حاضر برخی خجالت می کشند که نگاه های تحقیر آمیز خود را شفاف و واضح بیان کنند؛ اما همین بس است که در سیاست های خود، حریمی برای عفاف و رفتارهای جنسی برای دختران معرفی نمی کنند.

 

نگاه تحقیر آمیز به دختران ممنوع

و نیز از جمله همین نگاه های تحقیر آمیز است که برخی فرزندِ پسر را بر فرزند دختر ترجیح می دهند. دردآور است که هنوز هم پدران و مادرانی هستند که فرزند دختر را اضافی فرض کرده و بر سر او داد و فریاد می کشند و متقابلا با کمال احترام و اقتدار به استقبال فرزندان پسرِ خود می روند.

 

از حادثه ای که با چشم خود دیده ام برایتان حرف می زنم. روزی با یکی از مردمان سرزمین مان که بسیار انسان محترم و دارای آبروی اجتماعی است، برخورد کردم. ایشان در سیر اندیشه های خود بسیار از شخصیت دختران و زنان دفاع می کند و معتقد است که به جایگاه دختران و زنان لطمه های اساسی وارد شده است. اما جالب بود که ایشان با همسر و دختر خود، مانند یک کنیز برخورد می‌کرد.

 

این آسیب‌ها و آسیب های بسیار دیگری، در حال تخریب بنیان خانواده ها و اساس جامعه اسلامی است. از این روی توجه به نظر گاه اسلام در این رابطه و سیاست گذاری بر اساس آن، به ما این امکان را می دهد که بتوانیم از این سرمایه های ارزشمند درست بهره مند شویم.

 

 

قابل توجه دختردارها

در کتاب اصول کافی جلد ششم صفحه ۵ روایتی از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده که حضرت دختر را به عنوان برکتی برای پدر و مادر توصیف می کند و می فرماید: «نِعمَ الوَلَدُ البَنَاتُ مُلَطِّفَاتٌ مُجَهِّزَاتٌ مُؤمِنَاتٌ مُبَارَكاتٌ مُفَلَّيَاتٌ» « دختران چه فرزندان خوبى هستند؛ با لطافت و مهربان، آماده به خدمت‏ رسانى، يار و غمخوار، با بركت و پاكيزه كننده»

 

در روایت دیگر ایشان ترجیح دادن فرزند پسر بر دختر را مذموم شمرده و فرموده اند: « مَنْ كَانَ لَهُ أُنْثًى فَلَمْ يُبْدِهَا وَ لَمْ‏ يُهِنْهَا وَ لَمْ‏ يُؤْثِرْ وُلْدَهُ عَلَيْهَا أَدْخَلَهُ اللَّهُ الْجَنَّةَ.» « آنكه داراى دختر است، او را از خود نراند، اهانتش نكند، پسران را بر او مقدم ندارد، خداوند وى را وارد بهشت مى كند.» (مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، جلد15، ص118)

 

نیز در روایت دیگری از رسول خدا در کتاب اصول کافی جلد ششم صفحه 6 پیرامون مهربانی نسبت به دختران نقل شده است که حضرت می فرمایند: « إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَى الْإِنَاثِ أَرْأَفُ مِنْهُ عَلَى الذُّكُورِ وَ مَا مِنْ‏ رَجُلٍ‏ يُدْخِلُ‏ فَرْحَةً عَلَى امْرَأَةٍ بَيْنَهُ وَ بَيْنَهَا حُرْمَةٌ إِلَّا فَرَّحَهُ اللَّهُ تَعَالَى يَوْمَ الْقِيَامَةِ.» « خداوند به دختر مهربانتر از پسر است، كسى كه باعث خوشحالى دخترش شود، خداوند روز قيامت او را خوشحال مى كند. »

 

همچنین در همان کتاب اصول کافی روایت دیگری وجود دارد که «أُتِيَ رَجُلٌ وَ هُوَ عِنْدَ النَّبِيِّ ص فَأُخْبِرَ بِمَوْلُودٍ أَصَابَهُ فَتَغَيَّرَ وَجْهُ الرَّجُلِ فَقَالَ لَهُ النَّبِيُّ ع مَا لَكَ فَقَالَ خَيْرٌ فَقَالَ قُلْ قَالَ خَرَجْتُ وَ الْمَرْأَةُ تَمْخَضُ فَأُخْبِرْتُ أَنَّهَا وَلَدَتْ جَارِيَةً فَقَالَ لَهُ النَّبِيُّ ص الْأَرْضُ تُقِلُّهَا وَ السَّمَاءُ تُظِلُّهَا وَ اللَّهُ يَرْزُقُهَا وَ هِيَ رَيْحَانَةٌ تَشَمُّهَا.» «مردى در خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله بود كه خبر به دنيا آمدن فرزندش را به او دادند. رنگش دگرگون شد. پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: تو را چه شد؟ عرض كرد: خير است. پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: بگو. عرض كرد: وقتى از خانه بيرون آمدم همسرم درد زايمان داشت و حالا برايم خبر آوردند كه دختر زاييده است. پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: سنگينى اش بر روى زمين است و سايه بانش آسمان و روزى دهنده اش خدا و او يك دسته گل است كه تو او را مى بويى.»

 

از این روایات برداشت می کنیم که دین مبین اسلام از اینکه دختران به عنوان سربار جامعه معرفی شوند به شدت پرهیز کرده و آنها را مایه خیر و برکت می داند.

 

دختران منشأ برکات و خیرخواهی ها

طبیعی است که جوامع بشری متشکل از نسل های مختلفی است که یکی پس از دیگری وارد میدان شده، و توانایی های فردی و اجتماعی خود را به نمایش می گذارند. دین اسلام به دختران جامعه، به عنوان مادران نسل های آینده می نگرد. از این روی تربیت این دختران را مورد تأکید قرار داده و می فرماید: «مَن كانتْ لَه ابنةٌ فأدّبَها وأحْسَنَ أدَبها ، وعلّمَها فأحْسَنَ تعليمَها ؛ فأوسَعَ علَيها مِن نِعمِ اللّه ِ الّتى أسبَغَ علَيهِ ، كانَتْ لَه مَنَعةً وسِتْرا مِن النّارِ .» «هر كه دختري داشته باشد وخوب تربيتش كند واو را به خوبي دانش بياموزد واز نعمتهايي كه خداوند به او عطا كرده به وفور بهره مندش سازد، آن دختر، سپر و پوشش پدر در برابر آتش دوزخ خواهد بود.» (میزان الحکمة ج1 ص 107حدیث 403)

 

در همین راستا از زن های نمونه در بی نظیرترین کتاب تربیتی یعنی قرآن کریم، نام می برد. در حقیقت خداوند با این بیان خود به نقش اصیل دختران و زنان در عرصه های گوناگون جامعه اشاره می کند.

 

در پایان لازم می دانم اعتراف کنم که قلم ها از بیان جایگاه دختران در جامعه اسلامی قاصر هستند و گرنه مسئولیت سنگین مادر بودن را فقط دختران بر عهده دارند. و گرنه مسئولیت مهم شوهرداری را فقط دختران می توانند مدیریت کنند. و گرنه پایه صمیمیت های خانواده ها بر روی دوش دختران است و بس. و هزار «و گرنه» دیگر. از این روی از همه دختران سرزمینم به پاس دختر بودنشان تشکر می کنم.

 

حجت الاسلام بهروز دلاور، پژوهشگر و استاد حوزه علمیه

 

 

 

 

انتخاب مسئله ای که محقق قصد پژوهش حول آن را دارد، یکی از مهم ترین مراحل در امر تحقیق است و به نوعی سنگ بنای هر پژوهشی است.

 

پیشینه یا سابقه بحث به تحقیقات مدون و غیرمدونی اشاره دارد که در باره موضوع مورد نظر ما انجام و نوشته شده است. در انگلیسی به آن literature review گفته می­شود. هر چند به سختی می­توان بین پیشینه تحقیق و چارچوب نظری تمایز قائل شد با این وجود، نگارنده در این بخش در پی آن است تا چسبندگی مفهومی بین پیشینه تحقیق و چارچوب نظری را بین ببرد و تمایزات آنها را آشکار سازد. مبنای دیدگاه پیشینه­نویسی این است که علم حالت انباشته دارد. رسیدن به یک نتیجه تحقیقی خوب و نیل به یک مدل برازنده­تر نیازمند استفاده از تجربیات پیشین محققان قبلی نسبت به مساله است. در واقع در باره ضرورت پیشینه­نویسی،‌ به این اصل اذعان داریم که علم محصول تفکرات جمعی بشر و به تدریجی و به صورت ذره­ای و همراه با خطا پیشرفت می­کند و بشر بر خلاف حیوانات از تجربیات دیگران استفاده می­کند.

 

 هر پدیده­ای دارای سابقه یا پیشینه­ای است که وضع و شرایط امروز آن تابع همین گذشته است. پدیده­های اجتماعی وابسته به گذشته­اند و در زنجیره­ای از تداوم جای می­گیرند. هویت آنان، بدون در نظر گرفتن گذشته­ای که در آن تکوین و تبلور یافته­اند، به دست نخواهد آمد. هیچ تحقیقی در خلاء صورت نمی­گیرد. بنابراین، به طور طبیعی هر پژوهش در تداوم پژوهش­های پیشین به انجام می­رسد

 

محقق، با توجه به پیشینه­نویسی، هم از دوباره کاری­ها در مورد موضوع اجتناب می­شود و هم از داده­های تحقیقات پیشین برخوردار می­گردد . ارتقاء دانش نیز به همین تداوم وابسته است. هر پژوهش باید متّکی به دستاوردهای پیشین باشد؛ در حالی که خود هم سخنی تازه دارد و هم روش­هایی دقیق­تر در شناخت پدیده به کار می­گیرد.

 

 در مطالعه مشکل اجتماعی و هر نوع تحقیق، محقّق باید سعی نماید به مطالعاتی که قبلاً در زمینه همان مساله به انجام رسیده است، دست یابد و در نحوه بررسی که شامل طرح، بررسی، و روش مطالعه است، تفحّص نماید تا معایبی را که در مطالعات قبلی می­بیند در طرح تحقیق خود وارد نسازد. این بررسی مقدماتی، محقّق را از بسیاری مخاطرات و مشکلات بعدی مصون خواهد داشت. همچنین به او کمک خواهد کرد که بهترین طرح تحقیق، و سهل­ترین روش تحقیق را برای مساله مورد مطالعه­اش انتخاب نماید.

 

با توجه به مطالب فوق می­توان گفت که در پیشینه­نویسی باید هم به سابقه خود مسئله پرداخت و هم به سابقه پژوهش­هایی که در مورد تبیین و تشریح ابعاد مسئله و راه­حل­های انجام شده است توجه کنیم. در سابقه­شناسی خود مسئله باید بفهمیم که خاستگاه آن کجا، چگونه و تطوّرات و تحوّلات و وضعیت فعلی آن چگونه است. در پیشینه پژوهش­های مسئله، منابع موجود را در یک سیری کلی می­بینیم و به سابقه عام و هم خاص مسئله توجه می­کنیم.

 

پیشینه مسئله تحقیق

محقق باید قبل از طرح مسئله، تبارشناسی و ریشه­یابی مسئله را انجام دهد و دریابد که مسئله ریشه در چه علمی دارد و در چه علوم و شاخه­هایی قابل بحث است. همچنین، محقق باید بداند مسئله­ای که در تحقیق خود می­خواهد بررسی کند به کدام گستره از علوم تعلق دارد. محقق برای دست­یابی به یک تبارشناسی خوب، باید اجمالاً از مسائل علوم دیگر و ویژگی بحث آنها اطّلاع داشته باشد. بنابراین، بخشی از پیشینه­نویسی به تبارشناسی برای خود مسئله منجر می­شود.

 

پیشینه پژوهش­های مسئله

گاهی محقق منابع متعددی را در مورد پیشینه تحقیق مطالعه می­کند؛ ولی در روش نوشتن پیشینه درست عمل نمی­کند. نام بردن چند منبع، بدون هیچ گونه اشاره به محتوای آنها و نوآوری محقق، بیانگر عدم توانایی وی در پیشینه­نویسی است. نوشتن پیشینه مناسب بیانگر آن است که محقق منابع مرتبط بسیاری را مطالعه کرده است و با تأمل در محتوای آنها، کم و کاستی­ها را بررسی نموده است. در نهایت، با اشراف کامل در مورد موضوع تحقیق، پژوهش خود را با یک نوآوری طراحی کرده است. این امر مستلزم طرح مسئله از قبل و توجه به پیشینه خود مسئله است.

 

  محقّق میدانی با بررسی تحقیقات گذشته به دنبال روشی جدیدتر است تا با ترکیب و تجزیه برخی روش­ها طرح نوینی برای بررسی فرضیات تحقیق خود انتخاب نماید. محقّق میدانی هنگام اشاره به تحقیقات پیشین باید به برخی از نکات کلیدی و اساسی تحقیق اشاره کند. ذکر عنوان تحقیق، نام محقّق (مستقیم یا غیر مستقیم)، فرضیات تحقیق، روش تحقیق مانند روش آزمون فرضیات و نتیجه نهایی آزمون­های آماری و… از تحقیقات گذشته، از مهم­ترین اجزاء قابل ذکر در بخش پیشینه تحقیق هر پژوهش میدانی است.

 

 اشاره به این جزئیات به صورت خلاصه و حتّی در حد یک بند یا یک سطر الزامی است. هر چند بهترین حالت ارائه یک چارچوب نظری از یک تحقیق در گزارش پژوهش میدانی به شرح فوق است؛ امّا در عمل برخی محققین میدانی با تأکید بر نتیجه تحقیقات گذشته، فقط برخی از اجزاء آن را در پژوهش خود ذکر می­کند. اگر تحقیقات انجام گرفته در مورد موضوع پژوهش متعدد و بی شمار باشد باید از مهارت خلاصه­نویسی استفاده کرد. داشتن مطالعات کتابخانه­ای و بررسی کلیه اسناد و مدارک مرتبط با موضوع تحقیق و مهارت­های روش مطالعه در منابع از پیش­نیازهای هر نوع پژوهش ( مخصوصاً در تدوین چارچوب نظری و پیشینه نویسی) است که بحث در مورد آن موجب خروج از اهداف این جزوه می­شود.

 

  نکته مهم این است که یک پیشینه خوب و مناسب و مکفی تحقیق، به تدوین فرضیه تحقیق و حتی مشخص شدن اهداف تحقیق و سؤال تحقیق منجر می­شود. در ادامه به نحوه بیان یک پیشنه تحقیق مرتبط با موضوع یک تحقیق فرضی با عنوان «بررسی رابطه بین هوش فرهنگی و موفقیت مدیران» توجه کنید:

 

     «در پژوهشی (مشبکی و تیروز، 1388، صص 54-70)، تاثیر هوش هیجانی و هوش فرهنگی بر موفقیت رهبران در کلاس جهانی مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش جمع­آوری داده­ها در گروه تحقیقات همبستگی قرار می­گیرد. داده­های مربوط به هوش هیجانی با استفاده از پرسشنامه  65سؤالی ثرندایک به دست آمده است. برای سنجش هوش هیجانی از 4 فاکتور خود آگاهی، خود مدیریتی، آگاهی اجتماعی و مدیریت روابط استفاده شد. داده­های مربوط به هوش فرهنگی با استفاده از پرسشنامه ارلی و موساکوسکی به دست آمد که بر اساس 3 فاکتور ضریب فرهنگی شناختی،  ضریب فرهنگی پیرازبانی و ضریب فرهنگی احساس- انگیزشی اقدام به سنجش هوش فرهنگی می­نماید. دسته سوم داده­ها مربوط به موفقیت رهبر در کلاس جهانی بود. از آنجا که پرسشنامه جامعی در این زمینه وجود نداشت با استفاده از 4 فاکتور سواد جهانی، توان گسترش رهبری در لایه­های مدیریتی سازمان، درک تفاوت­های فرهنگی، انعطاف­پذیری و نوآوری پرسشنامه­ای تهیه شد. جامعه آماری این تحقیق شامل 50 مدیر ارشدی بود که در بنگاه­های اقتصادی (خدماتی و عمدتاً تولیدی) اصفهان مشغول به کار بودند. این مدیران به صورت تصادفی انتخاب شدند. این تحقیق بر مبنای سه فرضیه اصلی شکل گرفت:

 

1)    بین هوش هیجانی و موفقیت رهبران کلاس جهانی رابطه معنی داری وجود دارد.

2)    بین هوش فرهنگی و موفقیت رهبران کلاس جهانی رابطه معنی داری وجود دارد.

3)    بین هوش هیجانی و هوش فرهنگی رابطه معنی داری وجود دارد.

 

با توجه به نتایج این تحقیق، دو فرضیه اول کاملاً تأیید شد. اگر چه ضرایب همبستگی به دست آمده در مورد فرضیه سوم رابطه نسبتاً ضعیفی را نشان می­دهد؛ ولی از هوش هیجانی تنها 2 فاکتور مدیریت روابط و آگاهی اجتماعی دارای رابطه مثبت با هوش فرهنگی است و رابطه 2 فاکتور دیگر یعنی خودآگاهی و خود کنترلی تأیید نشده است».

 

به دلیل تعدّد و تکثّر پیشنه­های تحقیق، معمولاً در یک تحقیق کمتر اتفاق می­افتد که پیشینه به این صورت کامل مطرح شود. محقّقان از فرم خلاصه شده و با در نظر گرفتن بخش مورد تأکید پیشینه، آن را تلخیص و در پژوهش خود درج می­کنند. خلاصه و موجز پیشینه فوق که عیناً در یک پایان­نامه مشاهده گردید، به صورت زیر است:

 

«مشبکی و تیروز (1388)، با بررسی تاثیر هوش هیجانی و هوش فرهنگی بر موفقیت رهبران در کلاس جهانی، نتیجه گرفتند که هوش فرهنگی با موفقیت مدیران رابطه مثبت و معناداری دارد».

 

  دسته­ بندی پیشینه تحقیق

    تعدّد و تکثّر تحقیقات انجام شده در مورد موضوع تحقیق، محقّق را مجبور می­سازد تا به شیوه­های مختلف و بر اساس یک اسلوب منطقی آنها را مرتب و دسته­بندی نماید. دسته­بندی پیشنه­های تحقیق، اصول و ضوابط منطقی خاصّی ندارد. با بررسی پایان­نامه­ها و مقالات متعدّد می­توان به نظم­های منطقی محقّقان پی برد و آنها را در تحقیقات خود اجرا نمود. در ادامه برخی از روش­های مرسوم دسته­ بندی پیشینه ­ها ارائه می­شود:

 

بر حسب منابع خارجی یا داخلی: برخی محقّقین پیشینه­ های تحقیق خود را بر اساس منابع به دو دسته بزرگ منابع داخلی و منابع خارجی تقسیم می­کنند. در هر بخش تحقیقات مربوطه دسته­ بندی می­شود. معمولاً تقدّم و تأخّر منابع خارجی و منابع داخلی را بر اساس مرجعی که تحقیق به آنجا ارسال می­شود در نظر می­گیرند.

 

بر اساس سیر زمانی بحث: اگر تعدّد پیشینه­ها به حدّی باشد که خارجی یا داخلی بودن آن مهمّ نباشد یا اصل زمان در پیشینه­ها مورد نظر محقّق جستجوگر باشد، پیشینه­ ها را بر حسب قدیم به جدید (گاهی اوقات برعکس) مرتب­سازی می­کنند.

 

بر اساس روش و نحوه اجرای تحقیقات: اگر نوع تحقیقات در پیشینه ­های انجام شده به گونه­ای باشد که بتوان آنها را در تعداد گروه مناسبی دسته­بندی کرد، این معیار به کار می­رود. فرض کنید می­خواهیم پیشینه­ های تحقیق مرتبط با موضوع حجاب را تدوین نمائیم. می­توانیم آنها را در دو گروه بزرگ تحقیقات کتابخانه ­ای حجاب و تحقیقات میدانی حجاب دسته­ بندی و مرتّب نمائیم.

 

بر اساس شکل­گیری سیر بحث و تکامل آن: اگر بدون توجّه به سایر ویژگی­ها بخواهیم پیشینه­ های تحقیق را با توجه به پیشرفت عمق و وسعت بحث تدوین نمائیم، باید اولیّن جرقّه ذهنی بشر در مورد موضوع را با توجیهات لازم به عنوان نقطه شروع بحث انتخاب نمائیم و در مسیر بحث پیشینه ­ها به ترتیب تکامل و تعمّق آنها مرتّب کنیم.

 

برحسب شدّت یا میزان ارتباط به موضوع: گاهی اوقات موضوع محقق یک موضوعی جدید است که تحقیقات کاملاً مشابه و همسان با تحقیق مورد نظر محقّق یافت نمی­شود یا برخی پیشینه­ های فقط تا حدودی مرتبط یافت می­شوند. در این حالت بهتر است محقّق پیشینه­ ها را بر حسب میزان شدت تشابه، از تشابه کم به زیاد یا بر عکس، مرتب­ سازی و تدوین نماید.

 

با توجّه به شرایط و وسعت موضوع، محقّق می­تواند تلفیقی از این روش­ها را در تدوین پیشینه تحقیق استفاده کند. برخی از سایر ویژگی­ های مورد توجّه محقّقین در تدوین پیشینه به شرح زیر است: دانشگاهی یا حوزوی بودن تحقیق یا نویسنده، نوع منبع یا اعتبار علمی منابع مورد استفاده (نسخ خطی یا غیر خطی و…)، رویکرد فرقه­ای یا مذهبی پیشینه­ ها (مثلاً منبع اهل سنت و تشیع)، دسته­ بندی پیشینه­ ها بر اساس قبل و بعد از یک واقع تاریخی خاصّ یا تحوّل اجتماعی، بر اساس واگرایی یا همگرایی پیشینه­ ها نسبت به موضوع تحقیق و … .

 

 مقایسه چارچوب نظری و پیشینه تحقیق

در پیشینه­ نویسی محقّق نگرش فرآیندگرا دارد؛ ولی در چارچوب نظری همان تنها نگرش مفهومی مدّنظر است.
در پیشینه­ نویسی یک نظم منطقی و و یک الگوی کلّی رعایت می­شود؛ ولی در چارچوب نظری یک سبک نوشتاری کلی در ادبیات و بیان جملات از نظر ظاهری و محتوایی مدّنظر است.

در پیشینه­ نویسی محقّق فقط گزارشگر روش و نتایج تحقیق است؛ ولی در بیان ادبیات تحقیق، خلاقیت ذهنی محقّق در دسته­ بندی و تقطیع بحث مهم­تر است.

در پیشینه ­نویسی یک چکیده نوشته شده (اگر استاندار و بر اساس قوانین روش تحقیق باشد) از یک تحقیق کافی است؛ و لی در چارچوب نظری محتوای خود تحقیق باید در دسترس محقق باشد تا تئوری­ها و نظرات نویسنده را بررسی و فیش­برداری کند.

در پیشینه­ نویسی محقّق در پی آن است که خواننده را اقناع کند که تحقیقی مانند تحقیق وی انجام نشده و پژوهش حاضر حداقل در یکی از جنبه­ها دارای تفاوت و نوآوری قابل توجهی است که لزوم انجام آن را توجیه می­کند. در چارچوب نظری محقّق به ابداع تحقیق خود لزوماً اشاره ندارد و پس از بیان گستره ادبیاتی موضوع، به جمع­بندی خود می­پردازد.

نکته بسیار مهم: با وجود این تفاوت­های ذکر شده و موارد دیگر، گاهی اوقات جوانب یک موضوع در چارچوب نظری از یک تحقیقی نقل می­شود که خلاصه آن در پیشینه تحقیق هم ذکر می­شود. در واقع محقق از از هر دو بخش  چارچوب ادبیاتی و پیشینه بودن آن تحقیق قبلی استفاده کرده است. با این وجود، مطالب و مفاهیم توسط محقّق با روش­های متفاوتی در دو بخش فوق مطرح می­شود.

 

منبع: http://eslampoor91.persianblog.ir

 

 

 

 

 

 

هم‌زمان با آغاز دهه کرامت، دبیرخانه کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد خراسان رضوی، مسابقه کتاب‌خوانی سبک زندگی رضوی را با موضوع ازدواج و خانواده از مردادماه تا پایان مهرماه جاری در مشهد برگزار می‌کند.

به گزارش روابط عمومی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، محمدحسین عبداللهی، مسئول دبیرخانه کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد خراسان رضوی در خصوص اهداف برگزاری این مسابقه اظهار کرد: یکی از بهترین راه‌های مبارزه با تهاجم‌های فرهنگی، ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی به‌خصوص کتاب‌خوانی در مورد سبک و سیره انبیاء و اوصیاء(ع) در بین جوانان کشور است که دبیرخانه کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد در برگزار کردن انواع مسابقات کتاب‌خوانی با موضوعات متنوع در کشور پیشتاز است.

 
وی بابیان اینکه کتاب از دیرباز یار مهربان بوده و هیچ‌چیزی نمی‌تواند جای کتاب را بگیرد، افزود:با ورود به فضای مجازی به زندگی روزمره و استقبال بیش‌ازحد جوانان و نوجوانان از این فنّاوری متأسفانه شاهد کاهش سطح مطالعه کتاب در جامعه هستیم اما امیدواریم برگزار کردن مسابقات متنوع کتاب‌خوانی بتواند رشد چشمگیری در بالا بردن سطح مطالعه در جامعه به‌خصوص در بین جوانان و نوجوانان داشته باشد.

 
مسئول دبیرخانه کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد خراسان رضوی  گفت: مسابقه بزرگ کتاب‌خوانی «سبک زندگی رضوی» باهدف گسترش مفاهیم و سبک زندگی اسلامی از منظر امام رضا(ع) و با موضوع ازدواج و خانواده که یکی از مهم‌ترین موضوعات اجتماعی جامعه است، برگزار می‌شود.

 
لازم به ذکر است، علاقه‌مندان برای شرکت در این مسابقه می‌توانند متن کتاب و سؤالات مسابقه کتاب‌خوانی «سبک زندگی رضوی» با موضوع ازدواج و خانواده را از پایگاه‌های www.masjedketab.ir و www.mehrab8.ir دریافت کرده و جهت شرکت در مسابقه پاسخ سؤالات را به‌صورت یک عدد ١٥ رقمی از چپ به راست همراه بانام و نام خانوادگی و نام استان به سامانه پیامکی ٣٠٠٠٧٦٥٠٠٠١٢٤٧ ارسال کنند.

 

مسئول دبیرخانه کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد خراسان رضوی در پایان گفت: زمان شرکت در مسابقه از آغاز دهه کرامت در مردادماه تا پایان مهرماه سال جاری است که تاریخ قرعه‌کشی و اعلام نتایج هم همزمان در هفته کتاب خواهد بود. همچنین در پایان مسابقه هم به نفرات برتر ١١٠ جایزه یک میلیون ریالی اهداء خواهد شد.

 

 

 

به طور حتم تاکنون بارها با مشکل تبدیل فایل های PDF فارسی به WORD روبرو شده اید. این مشکل به صورت ویژه ای برای دانش آموزان و دانشجویان که برای امور آموزشی و پژوهشی خود نیازمند استفاده از محتوای فایل های PDF فارسی هستند، شایع بوده و تقریبا تمامی تلاش ها بدون نتیجه است.

با توجه به مشکلات بسیار کلیه روش ها و نرم افزارهای مطرح شده برای تبدیل فایل های PDF فارسی به WORD و عدم کارایی آنها، در این نوشته شیوه ای بسیار ساده و کارآمد برای تبدیل انواع فایل های PDF فارسی به WORD در کسری از ثانیه و بدون هیچگونه مشکل به هم ریختگی یا کاراکترهای عجیب، آموزش داده می شود. هماهنگونه که از عنوان مشخص است، نیازی به هیچ نرم افزار ویژه و خاصی نیست و فقط از مرورگر سیستم خود استفاده می نمایید.

باتوجه به نیاز روزافزون افراد به تبدیل فایل پی دی اف فارسی به ورد و سوال مکرر اعضا راجع به نحوه انجام این کار، لازم دیدیم که در قالب یک فایل آموزشی این نیاز را برطرف کنیم

امید است این آموزش خدمتی جهت کمک به جامعه علمی کشور باشد.

جهت دانلود آموزش  تبدیل pdf فارسی به word بدون نیاز به نرم افزار  کلیک کنید.

منبع:     www.issri.ir

 

 

درخت حافظه روش علمی یادداشت برداری است که بوسیله آن می توان شکل کلی موضوع و ارتباط بین نکات مختلف را نشان داد. شکل جای گیری مطالب در درخت حافظه به گونه ای است که یادآوری و دوره مطالب را بسیار آسان می کند. با خواندن این مقاله با این روش آشنا خواهید شد.


در این روش مطالب بصورت فهرست وار نوشته نمی شوند بلکه شکل شاخه ای دارند، به این گونه که موضوع اصلی و درجه اهمیت مطالب و ارتباط بین آنها بصورت کاملا مشخص نشان داده می شود. مزیت دیگر این روش آن است که به راحتی می توان مطالب جدید را به درخت حافظه تکمیل شده اضافه کرد، بدون آنکه نظم مطالب از بین برود، در یادداشت برداری معمولی این کار امکان ندارد.

مهم تر از همه اینکه شکل ظاهری درخت حافظه در به خاطر آوردن مطالب کمک بسیاری می کند. اگر شما شکل درخت حافظه را به خاطر بیاورید و آن را در ذهن خود ترسیم کنید، مطمئنا مطالب ذکر شده در آن و ترتیب جای گیری آنها را نیز به خاطر خواهید آورد. چون در این روش برای درک مطالب و ارتباط آنها با یکدیگر قسمتهای بیشتری از مغز فعال می شود و یادآوری آسان تر خواهد شد.

درخت حافظه علاوه بر یادداشت برداری در موارد زیر نیز کاربرد دارد:
- خلاصه کردن مطالب
- تنظیم مطالبی که از منابع مختلف گردآوری شده است.
- بررسی مسائل دشوار و پیچیده
- ایجاد طرحی کلی از موضوع مورد مطالعه

ترسیم درخت حافظه
در اینجا قسمتی از یک درخت حافظه را می بینید که موضوع اصلی آن یادگیری مرحله ای است.

برای ترسیم درخت حافظه به ترتیب زیر عمل کنید:

1- موضوع اصلی را در پایین صفحه بنویسید و دور آن خط بکشید. سپس از این قسمت خطی را به طرف بالای صفحه امتداد دهید. این قسمت با شماره 1 در شکل مشخص شده است.

2- سپس خطوطی را از خط اصلی انشعاب دهید و نکات مهم مرتبط با موضوع را در کنار این خطوط بنویسید. این قسمت‌ها با شماره 2 در شکل نشان داده شده است.

3- اگر مطالب دیگری در ارتباط با نکات قبلی وجود دارد، خطوط قبلی را انشعاب داده و آن مطالب را بنویسید. این قسمت‌ها با شماره 3 در شکل نشان داده شده است.

4- خطوط قبلی را باز هم انشعاب داده و مطالب جزئی تر را در کنار آنها بنویسید. (تصویر ذیل)

 

همانطور که می بینید این شکل دقیقا شبیه درختی است که شاخه‌های آن به همه طرف پراکنده شده است. البته محدودیتی در شکل ظاهری درخت حافظه وجود ندارد، فقط باید به این نکته توجه داشت که موضوع اصلی در پایین و گوشه صفحه قرار گیرد و مطالب دیگر به ترتیب اهمیت از آن منشعب شوند.
بعدها می توانید مطالب جدیدتر را نیز به همین ترتیب به درخت حافظه اضافه کنید.

 

تقویت مهارت یادداشت برداری به روش علمی ( تکنیک درخت حافظه )

وقتی به ترسیم درخت حافظه مسلط شدید، می توانید از آن بعنوان بهترین وسیله برای دوره مطالب و یا خلاصه نویسی استفاده کنید. بنابراین سعی کنید این مهارت را در خود پرورش دهید.

توصیه‌های زیر در پرورش این مهارت به شما کمک می کند:

- در بالای صفحه تاریخ رسم درخت حافظه را بنویسید.

- از کلمات و عبارات کوتاه و کلیدی استفاده کنید.

- مطالب را بصورت کلمات و عبارات کلیدی بر روی درخت حافظه یادداشت کنید و از توضیحات اضافی به پرهیزید. بخاطر داشته باشید که فقط 20% اطلاعات باید بر روی درخت نوشته شود و 80% بقیه در حافظه نگهداری می شود. در هنگام دوره کردن اگر چند بار کلمات کلیدی را مرور کنید، ذهن فعال شده و بقیه مطالب را به یاد خواهید آورد.

- خوش خط و خوانا بنویسید. کلمات را با فاصله و خوانا بنویسید تا در خواندن آنها دچار مشکل نشوید.

- برای مشخص کردن مطالب متفاوت، از رنگ‌های مختلف استفاده کنید. این کار از سردرگمی شما جلوگیری کرده و به فهم مطلب کمک می کند. می توانید شاخه اصلی را با یک رنگ مشخص کرده و شاخه‌های منشعب شده را با رنگ دیگری و به همین ترتیب تا آخر.

- از نشانه‌ها و تصاویر استفاده کنید. در جایی که لازم است از نشانه‌ها و نقاشی‌های کوچکی که برایتان معنی دار و مرتبط با موضوع است، استفاده کنید. زیرا هنگام یادآوری مطالب، تصاویر سریع تر از کلمات به ذهن خطور می کنند و راحت تر به یاد آورده می شوند.

و نکته آخر اینکه، حتما یک بار این روش را امتحان کنید تا تاثیر مثبت آن را شخصا تجربه نمایید و سپس آن را بعنوان یکی از مهارت‌های یادگیری به کار بندید.


منبع: jala.ir

 

 

یکی از اصلی تر ین بخش های هر کار پژوهشی را جمع آوری اطلاعات تشکیل می دهد. چنانچه این کار به شکل منظم وصحیح صورت پذیرد کار تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری از داده ها با سرعت و دقت خوبی انجام خواهد شد. روش‌های گردآوری اطلاعات پژوهش به دو دسته کتابخانه‌ای و میدانی تقسیم می‌شود. در خصوص گردآوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش از روش‌های کتابخان‌ای و جهت جمع آوری اطلاعات برای تایید یا رد فرضیه‌های پژوهش از روش میدانی استفاده می‌شود. برای جمع آوری اطلاعات در کارهای پژوهشی چهار روش عمده را مورد استفاده قرار می دهند. با مطالعه این بخش می‌توانید روش منتخب برای جمع آوری داده ها در تحقیق خود را تشخیص دهید و با انتخاب شیوه مناسب از سوگیری در تحقیق خود پیشگیری کنید.
پیش از گردآوری داده ها باید طرح مشخص برای اینکاردر نظر گرفت. پاسخ به سوالات زیر می تواند راهگشا باشد.
· داده ها چگونه توصیف و تفسیر می شوند ؟
· چه مقدار هزینه برای گردآوری داده ها و تفسیر آنها لازم است ؟
· داده ها چگونه گزارش می شوند ؟

 

۱- استفاده از اطلاعات و مدارک موجود
· در برخی تحقیقات اطلاعاتی که باید بعنوان داده مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرند از پیش آماده هستند. بدین صورت که محقق بدنبال اطلاعات جدید نیست بلکه می تواند نسبت به جمع آوری اطلاعاتی که از قبل تهیه شده اند و در پرونده های ( درمانگاهی بیمارستانی ثبت احوال، دانشجویی ،دانش آموزی و مراجعین به مراکز مختلف شهرداری ها و… ) موجود است اقدام کند.
· مزایا: به واسطه موجود بودن اطلاعات ارزان است. در وقت صرفه جویی می شود. مهمترین مزیت آن امکان ارزیابی روند موضوع مورد بررسی در گذشته است که در مطالعات گذشته نگر بسیار حائز اهمیت است.
· معایب: ناقص بودن و دردسترس نبودن اطلاعات از اشکالات عمده این روش است. گاهی ملاحظات اخلاقی مانع از دستیابی به اطلاعات مورد نظر می باشد. قدیمی و کهنه بودن اطلاعات هم ممکن است در برخی موارد مطرح باشد.

 

۲- مشاهده
· از روش های جمع آوری اطلاعات است که در آن رفتار مشخصات موجودات زنده اشیا و پدیده ها با استفاده از ویژگی های گوناگون آنها ملاحظه و ثبت می گردد. منظور از مشاهده ثبت دقیق تمام جوانب بروز حادثه ویژه یا رفتار و گفتار فرد یا افراد از راه حواس و یا سایر راه های ادراکی ( کمک گرفتن از ابزار خاص ) می باشد.
· مشاهده منظم در تحقیق ضروری است بنابراین مشاهده باید:
· به هدف تحقیق مربوط باشد
· برنامه و نحوه عمل آن از قبل مشخص و تنظیم شده باشد
· به طور دقیق و منظم ثبت شود
· میزان اعتبار و صحت انجام آن قابل سنجش و بررسی باشد
· مزایا: امکان بررسی جزئیات موضوع وجود دارد. می توان صحت اطلاعات جمع آوری شده را با وسائل دیگر آزمایش کرد .برای جمع آوری اطلاعات زمینه ای مناسب است. در زمان کوتاه اطلاعات زیادی بدست می آید و اعتبار علمی اطلاعات بالاست· معایب: حضور مشاهده گر می تواند بر روند فعالیت مورد مشاهده تاثیر گذار باشد. تمایلات شخصی مشاهده گر و میزان توانائی او در مشاهده و ثبت دقیق فعالیت مورد مشاهده ممکن است تاثیر گذار باشد. عوامل محیطی بر نوع و روش گرد آوری اطلاعات موثر است. استاندارد کردن و طبقه بندی اطلاعات مشکل است ( بویژه در ثبت رفتار انسانی ) .مشکلات اخلاقی در مشاهده اعمال شخصی وجود دارد. برای نمونه های زیاد وقت گیر و پر هزینه است.

 

۳- مصاحبه
· مصاحبه یکی از روش های جمع آوری اطلاعات است که در آن به صورت حضوری یاغیر حضوری از افراد یا گروهی ار آنان پرسش می شود. نکته مهم آن است که سوالات مصاحبه از پیش اندیشیده شده و تعیین شده است. آنچه مصاحبه را به صورت های مختلف طبقه بندی می کند میزان انعطاف پذیری آن و یا نحوه اجرای آن است. مصاحبه را یکی ازروش هائی دانسته اند که امکان دریافت پاسخ در آن بیش از روش های دیگر است، زیرا در هنگام مصاحبه امکان تحریک آزمودنی برای دادن پاسخ وجود دارد و نیز می توان در صورت ابهام با توضیح موضوع را روشن ساخت.
· مهمترین انواع مصاحبه به شرح زیر عنوان شده اند:
· مصاحبه انعطاف پذیر یا آزاد : در این نوع چارچوب وحدود پرسش ا برای کصاحبه گر مشخص است لی زمان و توالی پرسش به سلیقه مصاحبه گر بستکی دارد. دراین حالت رفتار آزمودنی طبیعی تر است و اطلاعات واقعی تری بدست می آید. مصاحبه گر می تواند سوالات اضافی نیز طرح کندمصاحبه با انعطاف پذیری متوسط یا منظم : در این نوع مصاحبه ، مصاحبه گر از پرسشنامه ای با پرسش های مشخص و با توالی ثابت استفاده می کند ، اما معمولا پرسش ها به صورت باز هستند.در این جا جمع آوری اطلاعات کمی و سطحی است.· مصاحبه با انعطاف ناپذیریا پرسشنامه همراه با مصاحبه : مصاحبه گر از پرسش نامه ای با پرسش های مشخص و با توالی استاندارد استفاده می کند. پاسخها ثابت و از قبل پیش بینی و طیقه بندی شده اند و معمولا پرسش ها به صورت بسته هستند. این روش در مطالعات بزرگ و زمانی که پژوهشگر از تنوع پاسخ ها اطلاع دارد بکار می رود.
· نکات مهم در موردانجام مصاحبه
· تکلم با زبان شخص مصاحبه شونده
· دخالت ندادن تمایلات شخصی مصاحبه گر
· کسب اجاره درهنگام استفاذه از دستگاه ضبط صدا
· رعایت مقام وموقعیت اجتماعی افراد
· بیان توضیحات کافی قبل از شروع مصاحبه

 

۴- پرسشنامه
پرسشنامه به عنوان یکی از متداول ترین ابزار جمع آوری اطلاعات در تحقیقات پیمایشی مورد استفاده قرار می‌گیرد و عبارت است از مجموعه‌ای از پرسش‌های هدف دار که با بهره گیری از مقیاس‌های گوناگون نظر، دیدگاه و بینش یک فرد پاسخگو را مورد سنجش قرار می دهد.
· پرسشنامه شامل دسته ای از پرسش هاست که برطبق اصول خاصی تدوین گردیده است و به صورت کتبی یه افراد ارائه می شود و پاسخگو بر اساس تشخیص را خود جواب ها رادر آن می نویسد. هدف از ارائه پرسشنامه کسب اطلاعات معین در مورد موضوعی مشخص است. بزرگ بودن گروه یا جامعه مورد مطالعه یکی از دلایل مهم برای استفاده از پرسش نامه است چه امکان مطالعه نمونه های بزرگ را فراهم می آورد. کیفیت تنظیم پرسشنامه دربدست آمدن اطلاعات صحیح و درست و قابل تعمیم بسیار با اهمیت است.
· بر اساس نحوه اجرای پرسش نامه و نیز نوع سوالات پرسشنامه می توان آنرا به دستجات متفاوت تقسیم نمود.
· طبقه بندی بر اساس ماهیت پرسشنامه :
· پرسشنامه باز: در این نوع پرسشنامه با سوالات باز روبرو هستیم.در اینجا پاسخگو می تواند بدون محدودیت هرپاسخی را که مد نظرش باشد در مورد آن پرسش بنویسد و یا در آن زمینه توضیح دهد. در اینگونه سوالات ، اطلاعات دقیق تر، کامل تر و دارای ارزش بیشتر هستند ولی طبقه بندی و نتیجه گیری از آنها مشکل تر و له تجربه زیاد نیازمند است.
· پرسشنامه بسته : پرسش های بسته در این نوع پرسشنامه ارائه می شود.برای هر پرسش تعدادی گزینه و پاسخ انتخاب شده است که فرد پاسخ دهنده باید یکی از آنها رابه عنوان پاسخ بگزیند.هریک از پاسخ ها به گونه ای تنظیم شده است که در عین منطقی بودن برای آن سوال از پاسخ مربوط به دیگر سوالات مجزاست. در اینجا پاسخ ها را می توان به سرعت نوشت و تجزیه و تحلیل و طبقه بندی پاسخ ها نیز ساده تر است اما اطلاعات به دقت و کاملی پرسش نامه باز نیست.
· طبقه بندی بر اساس نحوه اجرا
· پرسشنامه همراه با مصاحبه : این پرسشنامه همان مصاحبه انعطاف ناپذیر است که به صورت حضوری پرسش ها از افراد پرسیده می شود و پاسخ ها را پرسشگر در برگه پرسشنامه وارد می کند.
· پرسشنامه پستی : پرسشنامه برای افراد از طریق پست ارسال می شود . فرد پس از تکمیل آنرا برای محقق عودت می دهد.
· پرسشنامه الکترونیک : در این نوع از پرسشنامه که به تازگی موارد استفاده از آن گسترش یافته است ، محقق با استفاده از شبکه های اطلاع رسانی و اینترنت ، اقدام به ارسال پرسشنامه الکترونیک برای افراد می کند و افراد پاسخ ها را در همان پرسشنامه وارد و با پست الکترونیک برای محقق باز می گردانند.در برخی موارد ممکن است افراد نسخه ای از پرسشنامه را چاپ کرده و بعد از پاسخگوئی به شکل پستی باز گردانند.
· نکات مهم در طراحی پرسشنامه
· داشتن یک مقدمه رسا ، جذاب و واضح در ابتدای پرسشنامه
· وجود پرسش های قابل فهم و خالی از ابهام
· قرار دادن پرسش های حساس و مهم در پایان پرسش نامه
· استفاده از پرسش های باز و بسته به همراه هم
· در هنگام نوشتن پرسشنامه باید دقت نمود تا ابتدا از پرسش های زمینه ای استفاده گردد و سپس به پرسش هائی که در زمینه موضوع طراحی شده اند ، رسید.
منصفانه: دلالت بر معنا و مفهوم خاصی ننمایر و آزمدنی را به موضع خاص نکشاند· بی آزار : به مسائل خصوصی افراد وارد نشود مگر با اجازه قبلی خود آنها :خصوصیات یک پرسش .

 

منبع: پایگاه علمی پژوهشی پارس مدیر

 

 

 

 

 

چه مواردی به عنوان سرقت علمی شناخته می شود؟

استفاده بیش از چهار واژه متوالی یک منبع بدون به کارگیری نشانه‌های نقل قول (یعنی علائم ” ” )

به کارگیری مطالب، ایده‌های دیگری و ارائه آن به عنوان کار خود.

اتخاذ عقیده، پیشنهاد یا حتی عبارتی خاص از فردی دیگر بدون ذکر منبع، با القای گمانی باطل به خواننده که عقیده اصلی از آن نگارنده است.

با تغییراتی ساختاری جزئی و افزودن یا حذف واژه‌هایی چند، که به تغییرات نمودی کار ارائه شده نسبت به کار اصلی می‌انجامد.

تغییر یا ترجمه متنی اصلی بدون ذکر منبع است. بدین مفهوم که ایده اصلی متن، با تغییراتی چند، بدون اشاره به منبع اولیه، به کار برده می‌شود.

عدم ذکر نام نویسنده‌ای که مطالب از او نقل و برگرفته شده است.

مواردی که نام منبع در آنان تنها برای بخشی از مطالب کپی برداری شده به کار گرفته شده است.

کاربرد مجدد بخش‌هایی با اهمیت و یکسان از کار خود نگارنده بدون ذکر کار اولیه است. بازسازی فریبنده.

سرقت علمی ترجمه به دو شکل: الف) بهره گیری و ترجمه بخشی از کار دیگران بدون ذکر نام منبع اصلی (ترجمه ی بخشی)؛ ب) استفاده از ترجمه‌ای پیشین با تغییری صوری در چند واژه بدون ذکر منبع و ثبت آن به نام خود.
 

 

 

  

 

موسسه فرهنگی-هنری جهان کتاب جدیدترین شماره ماهنامه «جهان کتاب» ویژه خرداد و تیر 96 را با معرفی تازه‌های نشر، برسی مهم‌ترین مسائل این حوزه و نقد، تحلیل و بررسی برخی کتاب‌ها منتشر کرد

 

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، شماره 337 و 338  ماهنامه خبری، آموزشی و اطلاع‌رسانی «جهان کتاب» به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی طلیعه خادمیان ویژه خرداد و تیر 96 منتشر شد.

محمد زین‌الدینی، در بخشی از این نشریه با عنوان «قاچاق کتاب یا سرطان نشر» به سراغ یکی از دغدغه‌های مهم حوزه کتاب و نشر که امروزه با آن بسیار مواجه هستیم رفته و در قالب گزارش علمی - اجتماعی به بررسی پدیده تکثیر و توزیع غیر مجاز کتاب پرداخته است. این گزارش به بازار کتاب و عوامل زمینه‌ساز قاچاق کتاب، عوامل اجرایی قاچاق کتاب، پیامدهای تولید و توزیع غیرقانونی کتاب، نقش نهادهای صنفی و قضائی در این امر و راهکارهای پیش رو برای مقابله با این پدیده نگاهی دارد.

اشاره به بخش‌های مهم از این مطلب خالی از لطف نیست:
«گسترش تولید و توزیع کتاب‌های غیرقانونی به دلیل مواجهه با سانسور یا ممیزی بود… وقتی جلوی انتشار کتابی که چندین و چند بار چاپ شده گرفته می‌شود، طبیعی است که غیرقانونی تکثیر شود.»

«بسیاری از خریداران تصور می‌کنند با خریدن کتاب‌های غیر مجاز در مقابل سانسور ایستاده‌اند! بسیاری از افراد حاضرند نسخه‌های غیر مجاز قدیمی و از نظر چاپ و حروف‌چینی بی‌کیفیت برخی کتاب‌ها را با قیمت حتی چند برابر تهیه کنند اما چاپ جدید و با کیفیت آن را، به گمان ممیزی قرار گرفتن، نخوانند.»

«در مورد قاچاق کتاب تنها افرادی که دست به انتشار غیرمجاز کتاب‌ها می‌زنند مقصر نیستند. بلکه مرکز پخشی که اقدام به توزیع این کتاب‌ها می‌کند یا کتاب‌فروشی که کتاب‌های غیر مجاز را در ویترین می‌گذارد و یا حتی ناشری که با یک مرکز پخش متخلف همکری می‌کند، مقصرند.»

 
مطلبی از پرویز دوائی با عنوان «در این گوشه…» در این شماره از نشریه آمده است و «موبایلیزیشن» با نگاهی به کتاب «هایدگر، هابرماس و تلفن همراه» نوشته جورج میرسون با ترجمه محمود مقدس که به بحث از تکنولوژی و در راس آن تلفن همراه می‌پردازد، از دیگر مطالب این نشریه است.

 
نقد حمید نامجو بر کتاب «باشگاه کتاب‌خوانی جین آستین» اثر کارن جوی فاولر با ترجمه ثنا نصاری با عنوان «هر کسی جین آستین خودش را دارد» و «بهاء طاهر در ایران » نقدی از حسین مسرت بر کتاب «زمستان ترس» اثر بهاء طاهر با ترجمه رحیم فروغی و همچنین بررسی کتاب «جامعه‌شناسی روسپی‌گری؛ بررسی آسیب‌های اجتماعی» نوشته سعید مدنی است که در این کتاب پژوهشی-آماری‌، مسئله روسپی‌گری را نه فقط در ایران بلکه مبسوط‌تر از آن در وسعت جهانی و با تکیه بر پیشینه‌های تاریخی مورد بررسی قرار داده است.

 
در ادامه محمدرضا مهدیزاده در بخشی با عنوان «خلق آثار فرهنگی برخوان نفتی، نگاهی به سه کتاب و سه نویسنده» به برسی سه کتاب «جزیره خارک» نوشته‌ی رومن گریشمن، «خارک در یتیم خلیج فارس» نوشته جلال آل احمد و «زیر آسمان کویر» نوشته‌ی علی‌اصغر مهاجر پرداخته است. همچنین «تاریخ اجتماعی نشر ایران» نوشته مجید رُهبانی به بررسی کتاب «تاریخ و تحول نشر: خاطرات درآمدی به بررسی نشر کتاب در ایران از آغاز تا آستانه انقلاب»‌ نوشته عبدالحسین آذرنگ اشاره دارد.

در بخش مقاله «صافی تبریزی و وطنیه‌هایش (هشتاد و دو سال پس از در کذشت او)» به قلم کامیار عابدی که به بررسی کتاب  دیوان فارسی مولانا کریم آقا صافی تبریزی و آثار او می‌پردازد، چرا خواندن می‌تواند خطرناک باشد و خطراتی که در کمین مطالعه نشسته در مقاله‌ای با عنوان «خطرات خواندن» نوشته یزدان منصوریان و مقاله «جایگاه فرمول ساختاری در فرهنگ نویسی به قلم رحمان افشاری گنجانده شده است. همچنین دو مقاله «چگونه هری پاتر ادبیات نوجوانان را دگرگون کرد؟» نوشته رافائل بت با ترجمه یاسمن منو و «نام‌های آثار ادبی از کجا آمده‌اند؟» نوشته گری دکستر با ترجمه پرتو شریعتمداری مقالات خارجی ترجمه شده این شماره از نشریه را تشکیل می‌دهند.

در ادامه و در بخش «هزار و یک داستان» زری نعیمی، به نقد آثاری چون «ایستادن روی عقربه‌های کج» نوشته مهدی میرباقری، «بایکوت» نوشته سعید تغابنی، «بوطیقای شیطان» نوشته علیرضا لبش، «زرد کادمیوم و داستان‌های دیگر» نوشته مرسده کسروی، «زمان زوال» نوشته شهره احدیت، «زن غمگین» نوشته محسن عباسی و «مارون» نوشته بلقیس سلیمانی پرداخته است.

همچنین در بخش‌های پایانی از این نشریه به معرفی برخی آثار تازه منتشر شده در بازار کتاب اشاره شده است و معرفی و خلاصه‌ای از زندگی فوت شدگان حوزه علم و ادب پایان‌بخش این نشریه است.

ماهنامه «جهان کتاب» ویژه خرداد و تیر 96 در 68 صفحه با بهای 12000 تومان توسط انتشارات موسسه فرهنگی- هنری جهان کتاب منتشر شده است.

 

 

 

 

 

 

پیامبر اسلام می فرمایند : «طلب العلم فریضۀعلی کل مسلم » ؛« جستجوی علم دانش بر همه مسلمانان واجب است»

 

 

 

 

به عنوان نویسنده زنی که بسیاری از مشکلات را پشت سر گذاشته یا دارد می گذارد دوست دارم از تجربیاتم بنویسم و البته نویسنده زنی که برای خودش، خط مرز بین زن ومرد را هم قائل است و شکی ندارد زن، باید به همان اندازه زن باشد که مرد، مرد.

 

 شما اگر دوست دارید یک نویسنده شوید، باید بدانید که  در جامعه ما انجام بعضی کارها برای زنان یا ممنوعیت دارد یا از طرف مردم پذیرش نمی شود. برای همین اگربخواهید از همه لحاظ مورد پذیرش جامعه واقع بشوید، باید همرنگ جماعت شوید و درست مثل آنها رفتار کنید.

 

این حرفها را زدم به عنوان نویسنده زنی که بسیاری از این مشکلات را پشت سر گذاشته یا دارد می گذارد و البته برای خودش، خط مرز بین زن ومرد را هم قائله و شکی ندارد، زن، باید به همان اندازه زن باشد که مرد، مرد.

 

 شاید بارها به عنوان یک نویسنده ی زن دوست داشتید راجع به موضوعاتی بنویسید که هیچ تجربه ای در آن باره نداشتید ومسلماً نوشتن از چیزهایی که تجربه نکردید، سخت است وگاه طاقت فرسا ومطمئناً نتیجه مثبتی هم عایدتان نشده است. البته منظورم مردانه نوشتن نیست. نوشتن درباره موضوعاتی است که تجربه ای درموردشان ندارید، اما در اثری مجبورید از آن حرف بزنید. نمونه اش نوشتن از موتور سواری است. شما کمتر زنی را دیدید که پشت موتور یا دوچرخه ای نشسته باشد و کاری را که یک پیک موتوری انجام می دهد، انجام داده باشد. ااگر هم این کاررا کرده باشد، مردم در خیابان با دیدی بد به او نگاه نکرده اند. درست مثل رانندگی اتومبیل خانم ها که اوایل به سختی  مورد پذیرش بود اما حالا جا افتاده.

تجربه کنید

اگر بخواهید راه را برای تجربه کردن باز کنید،ممکن است از جانب بعضی ها بازخواست بشوید . شما نویسنده اید و باید به خودتان این حق را بدهید که سهمی در کسب تجربه داشته باشید. حتی اگر بعضی موقعیت ها یا شرایط به شما اجازه این کار را ندهد. البته منظورم این نیست که شما پیک موتوری بشوید تا بتوانید در موردش بنویسید. شاید شما بتوانید با خواندن کتابی در مورد موتور سواری یا با نشستن پای صحبت یک پیک موتوری به هدفتان برسید. اما تمام تجربیات با مطالعه و گفتگو به دست نمی آیند. گاهی باید دل را به دریا زد، تا به نتیجه ای دلخواه رسید. درست مثل غواصی که لباس غواصی می پوشد. با شجاعت به اعماق دریا می رود و دانسته خطرات احتمالی را به جان می خرد تا ساعتی، حس و لذت شنا در اعماق دریا را تجربه کند. یا امدادگر و آتش نشانی که با علم به تمام خطرات شغلش، با عشق در این شغل، جانفشانی می کند.

 

یادم می آید یک روز که داشتیم خانه مان را بازسازی می کردیم، هرچه به گچبر توضیح می دادم که می خواهم در مقابل این مانع، که نمای سقف خانه ام را زشت کرده، با گچ، طوری درست کند که جلوه ی دیگری پیدا کند، گچبر ندانسته یا از روی لجبازی اصرار داشت که این کار شدنی نیست. وسایلش را گرفتم و رفتم بالای داربست و همان کاری را کردم که در ذهنم بود. گچبر وقتی کارم را دید خیلی خوشش آمد. بعد به همسرم گفت:” عجب مردی است این خانم شما!” ازاین حرفش خوشم نیامد. چون برای مردانه و زنانه بودن همیشه باید مرزی قائل بود. گفتم:” آدم باید ازپس هرکاری بربیاید و این نشانه مرد بودن یک زن نیست.”

 

همه کار را یاد بگیرید

نویسنده زن باید از بعضی کارها- حتی اگر ظاهرا مردانه باشد- اعم ازفنی وغیر فنی سردربیاورد، همان طور که باید به تمام کارهای زنانه اشراف داشته باشد. چون یقین دارم هرکاری در جایی به کارمی آید، حتی شده یک بار. این شعار را هم از پدرم یادم گرفتم که همیشه اعتقاد داشت یک زن حق دارد به اندازه مرد از خیلی چیزها بهره ببرد و البته فرصت تجربه کردن را هم به من آموخت و کمکم کرد تا همیشه تنهایی از پس کارهایم بربیایم. گاهی آقایان نویسنده هم ناچارند بعضی از کارهای زنانه را تجربه کنند. بچه داری یا خانه داری را بیاموزند تا در داستان پردازی دچار مشکل نشوند. چون اگر قصد داشته باشی نویسنده بشوی و داستان های متنوع هم بنویسی، خواه ناخواه یکی از این تجربیات به کمکت خواهند آمد.

 

از شیرینی پزی و آشپزی حرفه ای گرفته تا موسیقی و ورزش و خیاطی و آرایشگری و کار با کامپیوتر و تعمیر وسایل برقی … که من همه اینها را در زندگی ام یاد گرفتم بدون این که به سر کلاسی بروم یا هزینه ی سنگینی را صرفشان کنم. درحالی که ممکن است هنوز بعضی از آنها را به کار هم نبرده باشم. مثلا کونگ فو را از همسرم یاد گرفتم و فقط یک بار به دردم خورد، آن هم در یکی از کتاب هایم که شخصیت اصلی آن کونگ فوکار بود و باید توصیفش می کردم.

 

نیازی نیست شما همه چیز را خیلی حرفه ای یاد بگیرید. یا در آن زمینه خیلی تبحر داشته باشید وبه درجه ی استادی رسیده باشید همین که کارتان راه بیفتد، کافی ست. در سفر هم می توانید تجربیات زیادی کسب کنید، حتی در مسافرت های یک روزه که حکم پیک نیک خانوادگی را دارد.

 

سفر بروید

خیلی ها حتی در جامعه امروزی مخالف تنهایی سفر کردن خانم ها هستند. اما یک نگاه به اطرافتان بیندازید، زنانی را می بینید که تنهایی سفر می کنند و از پس مشکلات آن هم برمی آیند. عفت، نجابت و اقتدارشان اجازه نمی دهد نامردان روزگار اجازه سوءاستفاده از آن ها را به خودشان بدهند. شما نیاز به سفر دارید. شاید همسر شما کار زیادی داشته باشد. شاید بیماری یا هر علت دیگری اجازه ندهد در کنارشما به سفر بیاید. یا سن وسال شما و کم تجربگی در سفر باعث ترس تان از سفر تنهایی بشود. آیا باید تمام عمرتان را در حسرت یک سفر وکسب تجربیات فراوان بگذرانید؟ هزاران راه چاره وجود دارد. تا آن جا که می توانید یک همسفر مثل خواهر، برادر، دوست یا همکلاسی دانشگاهی پیدا کنید. اگر کسی نبود همراهتان باشد، با تور سفر کنید. این روزها تورهای خانوادگی مطمئنی وجود دارند که باعث می شوند شما، نه احساس تنهایی کنید، نه خطر. اگر امکان هیچ کدام از اینها وجود نداشت، به سراغ دنیای مجازی بروید. هرچند واقعی نیست اما می تواند بخشی از این کمبودها را پر کند. شما قرار است تحولی در شغل تان ایجاد کنید و هیچ نیت بدی هم در سر ندارید. من بارها این تجربه را داشتم. حتی مجبور شدم مثل یک ملوان از روی لنج به داخل قایق بپرم یا از نردبان  طنابی شکل آن بالا بروم. آرپی جی روی دوشم بگذارم و شلیک کنم و فکر کنم در صحنه جنگ هستم. شاید خیلی ها هم، در دل تمسخرم کرده باشند. اما هرگز لذت انجام آن کار را فراموش نکردم.

 

می توانید استثنایی باشید

شما همواره باید قهرمان واقعی زندگی تان باشید. مهم نیست زندگی شما در مقابل دوربین مردم قرار گرفته یا نه . مطمئن باشید همان هایی که شما را به خاطر بعضی از رفتارهای به ظاهر مردانه توبیخ می کنند، در دل گاهی هم جسارت یا حتی رفتارهای کاملا خانمانه ی شما را تحسین خواهند کرد. شما می توانید استثنایی باشید. یعنی به همان اندازه که می توانید مثل یک مرد در رانندگی حرفه ای باشید، می توانید مثل یک خانم در خانه داری و مادری تک باشید ودر یک مجلس زنانه درست مثل یک ستاره بدرخشید. در حالی که آقایان ازاین موهبت بی بهره هستند. آن ها شاید بتوانند در بعضی امور منزل حرفه ای باشند، اما شک نکیند که در خانمانه برخورد کردن هرگز به پای زنان نخواهند رسید. مطمئن باشید گام گذاشتن در خیلی از راه ها که در ظاهر خطرناک می رسند، لذت بخش ترین خاطرات زندگی شما را تشکیل خواهند داد و همان هایی که زمانی با تمام این خواسته های شما مخالف بودند، بعدها جزء مشوقان اصلی تان خواهند شد و شما را در رسیدن به اهدافتان یاری خواهند کرد.

منیژه جانقلی

منبع: پایگاه تخصصی زنان و دختران به دخت