چکيده:

عدل بر پا داشتن مساوات است و بر قراري موازنه ميان امور به گونه اي که هر چيزي سهمي را که در خور و شايسته آن است بدست آورد و همه ي امور از اين جهت که جايگاه بايسته ي خود را يافته مساوي مي گردند. نمونه ي عيني اين مساوات و موازنه در حکومت علي «عليه السلام» است. بحث عدالت در سيره ي اميرالمومنين «عليه السلام» که به عنوان محوريت حکومت ايشان محسوب مي شود به گونه اي است که در دوران کوتاه خلافت خود با عمل به سيره و روش پيامبر اکرم(صلي الله عليه و آله و سلم) سرسختانه در اجراي عدالت به پافشاري و مقاومت پرداخت و هيچ بر ترييتي براي کسي جز در پيشگاه خداي يکتا قائل نبود، بنابراين با برقراري عدالت در زمينه ي سياسي و اقتصادي با هر گونه تبعيض و نابرابري به مبارزه پرداخت و در اين مورد براي اجراي فرمان الهي و رسولش از هيچ کوششي دريغ نکرده و در طول مدت حکومت خود توانسته است روح عدالت را در جامعه در تمامي ابعاد سياسي و اقتصادي و … حاکم کند، چون هدف نظام سياسي ايجاد عدل در نظام اجتماعي است، براي ايجاد و تقويت پايه هاي عدالت اعم از سياسي و اقتصادي بايد از ابزار و عناصر لازم آن بهره گرفت. اصل حاکميت شايستگان بيانگر ضرورت به کار گيري نيروهاي انساني و ابزار و وسايل در جهت تحقق عدالت است. حضرت علي «عليه السلام» برخلاف خلفاي پيشين از اين اصل مستثنا نبوده. بنابر اين بررسي عدالت امام علي«عليه السلام»  بررسي نظر و انديشه ي تنها يک انديشمند و فيلسوف نيست، بلکه بررسي يک مسير،روش و جرياني است که تحليل آن در سلامت و تصحيح روشها و جريانات حاکم بر زندگي اجتماعي انسانها موثر واقع گرديده و در روشمند کردن آنها نقش کافي را مي‌تواند ايفا کند. پژوهش حاضر به بررسی عدالت عـلی ( عليه السلام ) در عـــرصه ی سياسی ـ اقتصادی پرداخته و از مجموع کتابهای تفسير نهج البلاغه آيت الله مکارم شيرازی ، علامه جعفری ، شرح نهج البلاغه ابن ابی الحديد ، و با روش تحليلی ـ توصيفی به گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای پرداخته است.

کليد واژه: عدالت ، ظلم، سياست ، اقتصاد.

پدیدآورنده: فاطمه فتح اللهی

تاریخ دفاع: 1391/06/21